Εκτύπωση
Εμφανίσεις: 441

«Την Αγίαν και Μεγάλην Τρίτην, της των Δέκα Παρθένων παραβολής, της εκ του Ιερού Ευαγγελίου μνείαν ποιούμεθα».

Την Μεγάλη Τρίτη ζούμε δύο παραβολές:

α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13), που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.

β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.

Η παραβολή των 10 παρθένων, που διαβάζεται την Μ. Τρίτη, έρχεται να τονίσει ότι ο Νυμφίος Χριστός. Η παραβολή αυτή μιλάει για όσα πρόκειται να συμβούν σχετικά με την Βασιλεία των Ουρανών και θα είναι όμοια με εκείνα που συνέβησαν στις 10 παρθένες. Κατά την συνήθεια της εποχής, λοιπόν, οι 10 παρθένες βγήκαν έξω μέσα στη νύχτα με τα φανάρια τους και περίμενα να υποδεχθούν τον Νυμφίο. Οι ώρες όμως περνούσαν και ο Νυμφίος αργούσε να φανεί. Τα φανάρια τους έσβησαν και οι παρθένες αποκοιμήθηκαν. Τότε ξαφνικά μέσα στη νύχτα ακούστηκε μια φωνή να λέει: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» και όλες ξύπνησαν αμέσως. Όμως μόνο οι πέντε (φρόνιμες) άναψαν τις λαμπάδες τους και ήταν έτοιμες για την υποδοχή, προβάλλοντας δηλαδή το φως των καλών τους έργων. Οι άλλες πέντε (μωρές), ζητούσαν να πάρουν λάδι από τις φρόνιμες, μα το λάδι δεν έφθανε και τότε έφυγαν για να αγοράσουν λάδι. Εν τω μεταξύ, έφθασε ο Νυμφίος, και οι πέντε φρόνιμες παρθένες μπαίνουν μαζί Του στο Νυμφώνα. Μετά από λίγη ώρα έφθασαν και οι άλλες πέντε, μα ήταν ήδη αργά, η πόρτα είχε κλείσει. Κλείσθηκαν για πάντα έξω από την πόρτα του Παραδείσου. Γι’ αυτό ο Κύριος μας τονίζει: «Γρηγορείτε».

Επίσης, η Μεγάλη Τρίτη είναι για την Εκκλησία αφορμή να θυμηθούμε την παραβολή των ταλάντων. Με την παραβολή των ταλάντων ο Κύριος θέλει να μας παρουσιάσει τα δώρα και τα χαρίσματα, που ο Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο. Ο καθένας, πρέπει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα χαρίσματά του, δηλαδή, να προσφέρει με πολλή αγάπη τις υπηρεσίες του στους συνανθρώπους του. Έτσι θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί στην καρδιά του την αγάπη και την επιβράβευση του Ιησού Χριστού. Ο άνθρωπος που εμπιστεύτηκε την περιουσία του στους δούλους είναι ο Θεός. Οι δούλοι είμαστε όλοι οι άνθρωποι, χωρίς καμία εξαίρεση. Τα τάλαντα είναι τα δώρα και οι ικανότητες, που παίρνει ο κάθε άνθρωπος από τον Θεό. Το Ευαγγέλιο μας λέγει, πως οι δυο πρώτοι δούλεψαν με τα τάλαντά τους και έτσι κέρδισαν τα διπλά. Μόνον ο τρίτος πήγε και το έθαψε στη γη, από τεμπελιά. Όταν γύρισε ο Κύριος από την ξενιτιά, ευχαριστήθηκε με τη διαγωγή των δυο δούλων, που κέρδισαν και άλλα τάλαντα. Γι’ αυτό και τους αντάμειψε πλουσιοπάροχα. Με τον τρίτο όμως δούλο τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Αυτός ήταν πονηρός και τεμπέλης, γι’ αυτό και η τιμωρία του ήταν βαριά. Ο Κύριος του πήρε και αυτό που είχε και το έδωσε στους άλλους.

Η παραβολή μας έχει ένα σπουδαίο δίδαγμα. Ο Θεός δίνει στον καθένα μας χαρίσματα και προσόντα πολλά. Αυτά είναι η ελευθερία, η αγάπη, η εμπιστοσύνη, η ελπίδα, κ.ά. υπάρχουν όμως και άλλα χαρίσματα που ο Θεός τα μοιράζει διαφορετικά στον κάθε άνθρωπο. Άλλος έχει επιστημονικές ικανότητες, άλλος είναι καλλιτέχνης (ζωγράφος, μουσικός, καλλίφωνος), άλλος είναι κατάλληλος για το εμπόριο, άλλος έχει σωματική δύναμη (άθληση, ευλυγισία, ελαστικότητα) κ.ά. Όταν ο άνθρωπος εργάζεται και καλλιεργεί τα χαρίσματά του δείχνει πως αγαπά το Θεό και τους άλλους ανθρώπους. Τους προσφέρει με την εργασία και τις υπηρεσίες του πολλά πνευματικά και υλικά αγαθά. Υπάρχουν όμως και άνθρωποι, που μοιάζουν με τον τρίτο δούλο, τον πονηρό και τον τεμπέλη. Είναι οι εγωιστές, που βλέπουν μόνον τα δικά τους συμφέροντα και παραβλέπουν τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων. Όποιος αρνιέται το τάλαντο της αγάπης, ο Κύριος τον απορρίπτει οριστικά. Αυτό γίνεται, γιατί ο άνθρωπος μόνος του προτιμά τον εγωισμό και έτσι χωρίζει τον εαυτό του από το Θεό της αγάπης. Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να καλλιεργεί και να αυξάνει τα χαρίσματα που ο Θεός του έχει χαρίσει και να προσφέρει τις γνώσεις και τις υπηρεσίες του για το καλό των άλλων ανθρώπων και γενικά της κοινωνίας μας. Η Εκκλησία μας θυμάται αυτή την ωραία παραβολή των ταλάντων τη Μεγάλη Τρίτη και ψάλλει ωραιότατους ύμνους για να βοηθήσει τους πιστούς να καλλιεργούν τα τάλαντά τους. Η Εκκλησία προτείνει στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει πως ότι ξεχωριστό έχει, του δόθηκε από τον Θεό για να το καλλιεργήσει προς όφελος δικό του, αλλά κυρίως, προς όφελος των άλλων. (πηγή: orthodoxtimes.gr)


Το πρωί της Μ.Τρίτης, τελείται Θ.Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, ενώ το βράδυ της Μ.Τρίτης, κατά την Ακολουθία του Νυμφίου με κατάνυξη οι χορωδίες των Ναών αποδίδουν τους ύμνους καθώς και το τροπάριο της Κασσιανής «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή…».

Με κατάνυξη η χορωδία του Ιερού Ναού της Αγίας Μαρίνης Λέρου, αποδίδει τους ύμνους καθώς και το τροπάριο της Κασσιανής με τους καλλιφωνώτατους ιεροψάλτας. «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή…».

Από τον βυζαντινό χρονογράφο Συμεών Μάγιστρο (990 μ.Χ) μαθαίνουμε ότι η Ευφροσύνη, μητέρα του αυτοκράτορα Θεόφιλου και κόρη του Κωνσταντίνου του ΣΤ’, στην προσπάθειά της να παντρέψει το γιο της, το έτος 830μ.Χ, διοργάνωσε στην μεγαλόπρεπη αίθουσα Τρικλίνιο των ανακτόρων της Κωνσταντινούπολης, μεγάλη σύναξη από τις πιο όμορφες κοπέλες της Αυτοκρατορίας. Η προσέλευση υπήρξε μεγάλη από «καλλίστας παρθένους». Κι όταν παρατάχθηκαν στη σειρά, καθισμένες πάνω σε πολυτελή ανάκλιντρα, ο αυτοκράτορας Θεόφιλος περιήλθε μπροστά τους να διαλέξει την μέλλουσα σύζυγό του και αυτοκράτειρα, δίνοντας σε όποια διάλεγε ένα χρυσό μήλο.
Η ομορφότερη ήταν η Κασσιανή, που η ομορφιά της θάμπωσε το νεαρό Θεόφιλο και σ’ αυτήν επρόκειτο να δώσει το μήλο, σύμβολο της προτίμησής του. Θέλοντας όμως να διαπιστώσει αν και η εξυπνάδα της ήταν ανάλογη με την ομορφιά της, της είπε: «Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα» («Από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα»), υπονοώντας την Εύα. Η Κασσιανή όμως δεν ξαφνιάστηκε και θέλοντας να δείξει και την εξυπνάδα της απάντησε: «Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττονα» («Και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, τα ευγενέστερα»), υπονοώντας την Παναγία, που έφερε στον κόσμο το μεγαλύτερο αγαθό.
Αυτή όμως η πράγματι έξυπνη απάντηση χαρακτηρίσθηκε από τον Θεόφιλο ότι περιείχε και κάποια προπέτεια και επιπολαιότητα, οπότε έδωσε το μήλο στην επίσης ωραία, αλλά και σεμνή Θεοδώρα.
Η Κασσιανή απογοητεύθηκε από την αποτυχία της και πήρε την απόφαση να αποτραβηχτεί από τον κόσμο και να μονάσει. Έκτισε με δικά της χρήματα ένα μοναστήρι, που πήρε αργότερα το όνομά της, ντύθηκε το μοναχικό σχήμα και αφιερώθηκε στη λατρεία του Χριστού και στην ποίηση, συνδυάζοντας έτσι τη βαθιά ευσέβεια και την κλίση της στα γράμματα. Λέγεται μάλιστα ότι μετά την αποτυχία της είπε: «Επειδή δεν έγινα βασίλισσα του προσκαίρου τούτου κόσμου, θα γίνω υπήκοος της αιωνίας Βασιλείας του Χριστού». Εκεί στο μοναστήρι εκδηλώθηκε και το έμφυτο καλλιτεχνικό της ταλέντο και το βαθύ θρησκευτικό της συναίσθημα, συνθέτοντας εκκλησιαστικούς ύμνους, τροπάρια, ιδιόμελα. Εκεί στην ήσυχη και υποβλητική ατμόσφαιρα του μοναστηριού συνέθεσε και το περίφημο Ιδιόμελο «Τροπάριο της Κασσιανής» από το όνομά της, που αργότερα η Ορθόδοξη Εκκλησία το καθιέρωσε ως Δοξαστικό των Αποστίχων του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης. 

“Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,
την σήν αισθομένη Θεότητα μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,
οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.

Οίμοι! λέγουσα, οτι νύξ μοι υπάρχει, οίστρος ακολασίας,
ζοφώδης τε και ασέληνος ερως της αμαρτίας.

Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ,
κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει.

Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,
αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις,
ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον τοις ώσιν ηχηθείσα,
τω φόβω εκρύβη”.

Επιμέλεια:  Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματεύς Ιεράς Μητροπόλεως