1821 – 2018

197η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Η Επανάσταση του 1821 άρχισε στις 25 Μαρτίου, όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε τα όπλα των αγωνιστών και ύψωσε την επαναστατική σημαία.

Η τουρκική αντίδραση ήταν σφαγές, διωγμοί και βασανιστήρια, έχοντας απώτερο στόχο να κάμψει το ηθικό των Ελλήνων. Έτσι απαγχονίστηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄.

Πρώτη επαναστάτησε η Πελοπόννησος, και ακολούθησαν  Ύδρα, Σπέτσες, Ψαρά, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Μακεδονία.

Τον πρώτο χρόνο ελευθερώθηκε η Καλαμάτα, υψώθηκε το λάβαρο της Επανάστασης, δόθηκαν οι μάχες στο Βαλτέτσι, στην Τρίπολη, στην Αλαμάνα, στο Χάνι της Γραβιάς, στα Βρυσάκια της Εύβοιας, στα Βασιλικά και κάηκε η τουρκική φρεγάτα στην Ερεσό. Τον ίδιο χρόνο έγινε στην Επίδαυρο και η πρώτη Εθνοσυνέλευση.

Το 1822 προσχώρησε στην Επανάσταση η Χίος, η οποία πλήρωσε το τόλμημά της με την ολοκληρωτική καταστροφή της που διέταξε ο Σουλτάνος και εκτέλεσε ο Καρά Αλής. Για τους Χιώτες εκδικήθηκε ο Κανάρης, καίγοντας τη ναυαρχίδα και την υποναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, σκοτώνοντας τον Καρά Αλή και 3600 Τούρκους.

Στις 25 Ιουλίου 1822 σημειώθηκε μία ακόμα μεγάλη νίκη των Ελλήνων, όταν ο Κολοκοτρώνης παρέσυρε τη στρατιά των 30.000 ανδρών του Δράμαλη στα Δερβενάκια και τους κατατρόπωσε. Το 1823 έγινε στο ¶στρος, η δεύτερη Εθνοσυνέλευση.

Τον επόμενο χρόνο, το 1824,  ο Σουλτάνος ζήτησε τη βοήθεια της Αιγύπτου. Ο τουρκικός και αιγυπτιακός στόλος κατέπνιξαν την Επανάσταση στην Κρήτη, την Κάσο και τα Ψαρά, όπου και έσφαξαν τους περισσότερους κατοίκους του νησιού.

Στις 20 Αυγούστου του 1824 δόθηκε μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες στον κόλπο του Γέροντα στα Δωδεκάνησα (μεταξύ Λέρου και Καλύμνου).

Τα επόμενα χρόνια (1825-1826), ο Σουλτάνος ανακατέλαβε μέρος της Πελοποννήσου, με τη βοήθεια του Ιμπραήμ. Σημαντικές μάχες ήταν στο Κρεμμύδι (Φεβρουάριος 1825), στη Σφακτηρία (Μάρτιος 1825) και η μάχη στο Μανιάκι (Μάιος 1825), όπου σκοτώθηκε ο Παπαφλέσσας.

Στις 25 Απριλίου 1825 άρχισε η πολιορκία του Μεσολογγίου, η οποία τελείωσε στις 11 Απριλίου του 1826 μετά την ηρωική έξοδο των εξαντλημένων από την πείνα κατοίκων.

Τον ίδιο μήνα, κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή, ο Καραϊσκάκης θα χάσει τη ζωή του στο Φάληρο.

Το 1827, μετά τη ναυμαχία στο Ναυαρίνο, όπου μαζί με τους Έλληνες πολέμησαν και οι Μεγάλες Δυνάμεις, άρχισε η σταδιακή αποχώρηση των Τούρκων από την Ελλάδα.

Τον ίδιο χρόνο γίνεται και η τρίτη Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα που εκλέγει κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια.

Η ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους επισημοποιήθηκε στις 10 Μαρτίου του 1829, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου.

Λίγους μήνες μετά δίνεται η τελευταία μάχη της επανάστασης στην Πέτρα της Βοιωτίας.

Επιμέλεια:  Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματέας Ιεράς Μητροπόλεως