«Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ» 29 ΜΑΪΟΥ 1453

565 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

Στα πλαίσια της επετείου της Αλώσεως της Βασιλευούσης, πραγματοποιήθηκαν ανάλογες εκδηλώσεις σε Λέρο και Κάλυμνο.

Με τον προσήκοντα σεβασμό, για το μέγα αυτό ιστορικό γεγονός, στην μεν Κάλυμνο ομίλησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Αντινόης κ. Παντελεήμων, στην δε Λέρο πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στο Πνευματικό Ενοριακό Κέντρο της Αγίας Μαρίνας.

ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΜΝΟ

Με μεγάλη επιτυχία και τον προσήκοντα σεβασμό, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για την επέτειο της ¶λωσης της Κωνσταντινούπολης, στην αίθουσα της ενορίας του Τιμίου Προδρόμου Χώρας Καλύμνου με θέμα: «Η ¶λωση της Κωνσταντινούπολης, 29 Μαΐου 1453».

Ομιλητής ήταν ο Σεβ. Μητροπολίτης Αντινόης κ. Παντελεήμων, ενώ παράλληλα με την ομιλία προβαλλόταν ανάλογες με το θέμα διαφάνειες.

Στην εκδήλωση παρευρέθη ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ.Παΐσιος, ο ιερός κλήρος και πλήθος κόσμου.

ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ

Ειδική εκδήλωση, επίσης, πραγματοποιήθηκε στό ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου Καλύμνου, για την επέτειο της ΑΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, παρουσία όλων των Αρχών καί πολύ κόσμου.

Ομιλητής ήταν ο αρχαιολόγος κ.Μιχ.Κουτελλάς με θέμα :  «Θρύλοι, παραδόσεις και τραγούδια της Ρωμιοσύνης για την ¶λωση της Πόλης».

Συμμετείχε το μεικτό μουσικό σχήμα της Ένωσης Πολιτών Χώρας, υπό την διεύθυνση του κ.Γ.Καραφύλλη.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΣΤΗΝ ΛΕΡΟ

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε και στη Λέρο, η εκδήλωση για την επέτειο της ¶λωσης της Πόλης, στο Κέντρο Νεότητος «Αγία Μαρίνα», στην ομώνυμη ενορία, την Τρίτη 29/5/2018 στις 7:30μ.μ.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Στρατονικείας κ. Στέφανος, ο ιερός κλήρος του νησιού, ο αντιδήμαρχος κ. Σοροκάκης Ιωάννης, η Δημοτική Συμβουλος κ. Εμμανουήλ Κατερίνα, ο τ. Δήμαρχος κ. Ιωάννης Αντιάρτης, η Διευθύντρια του ΔΙΕΚ Νοσηλευτικής - Τραυματιολογίας κ. Γκουγκουλοπούλου, η Διευθύντρια του Μπελλενείου Γυμνασίου κ. Ειρήνη Διαμαντάρα, ο σύμβουλος ΥΠΕΘΑ κ.Γ.Παπαλουγιούκ, και πλήθος κόσμου.

Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Γεώργιος Παλαπουγιούκ, σύμβουλος ΥΠΕΘΑ, την γενική ευθύνη της κεντρικής ομιλίας είχε ο εκπαιδευτικός κ. Αναστάσιος Χατζηλάρης, διευθυντής του Δημ. Σχολείου Αλίντων, ενώ αφηγήτριες ήταν οι κυρίες Αικατερίνη Ασβεστά, Μαρία Σκόρδου, και Σπυριδούλα Χατζηλάρη.

Μετά από την αφήγηση κάθε κειμένου, που αναφερόταν στην ¶λωση της Πόλης, οι μουσικοί Ελευθέριος Χατζηλάρης (βιολί και τραγούδι), Γιώργος Κοντογιωργάκης (λαγούτο) και Γιάννης Χατζηλάρης (αρμόνιο και τραγούδι), ερμήνευσαν τραγούδια της Πόλης, σχετικά με την περίσταση.

Μετά το πέρας της εκδήλωσης, ο Θεοφιλέστατος ευχαρίστησε και συνεχάρη τους συντελεστές για την άρτια εκδήλωση, και τόνισε την ανάγκη να μην λησμονούμε αυτά τα ιστορικά γεγονότα, αλλά να τιμούμε με τέτοιου είδους εκδηλώσεις τους προγόνους μας.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ:

ΟΙ  ΟΜΙΛΙΕΣ

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ κ. ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΛΑΠΟΥΓΙΟΥΚ, Σύμβουλο ΥΠΕΘΑ, 29-5-2018

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία μόνο κατ' όνομα υπήρχε τις παραμονές της ¶λωσης. Ήταν περιορισμένη, κυρίως, στην περιοχή γύρω από την Κωνσταντινούπολη και σε κάποιες σκόρπιες περιοχές, όπως το Δεσποτάτο του Μυστρά. Οι θρησκευτικές έριδες, οι εμφύλιες διαμάχες, οι σταυροφορίες, η επικράτηση του φεουδαρχισμού και η εμφάνιση πολλών και επικίνδυνων εχθρών στα σύνορά της είχαν καταστήσει την πάλαι ποτέ Αυτοκρατορία ένα «φάντασμα» του ένδοξου παρελθόντος της.

Το Βυζάντιο σ' εκείνη την κρίσιμη στιγμή της ιστορίας του με την οθωμανική λαίλαπα προ των πυλών του, δεν μπορούσε να ελπίζει παρά μόνο στη βοήθεια της καθολικής Ευρώπης, η οποία όμως ήταν μισητή στους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης. Η ύπαρξη «Ενωτικών» και «Ανθενωτικών» δίχαζε τους Βυζαντινούς. Ωστόσο, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έκανε μία απέλπιδα προσπάθεια, στέλνοντας πρεσβεία στον πάπα Νικόλαο Ε' για να ζητήσει βοήθεια. Ο Πάπας έβαλε και πάλι ως όρο την Ένωση των Εκκλησιών, αλλά αποδέχθηκε το αίτημα του αυτοκράτορα να στείλει στην Κωνσταντινούπολη ιερείς, προκειμένου να πείσουν τον λαό για την αναγκαιότητα της Ένωσης.

Οι απεσταλμένοι του Πάπα, Καρδινάλιος Ισίδωρος και ο Αρχιεπίσκοπος Μυτιλήνης Λεονάρδος, λειτούργησαν στην Αγία Σοφία, προκαλώντας την αντίδραση του κόσμου, που ξεχύθηκε στους δρόμους και γέμισε τις εκκλησίες, όπου λειτουργούσαν οι ανθενωτικοί με επικεφαλής τον μετέπειτα Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο. Το σύνθημα που κυριαρχούσε ήταν «Την γαρ Λατίνων ούτε βοήθειαν ούτε την ένωσιν χρήζομεν. Απέστω αφ' ημών η των αζύμων λατρεία».

Το μίσος για τους Λατίνους δεν απέρρεε μόνο από δογματικούς λόγους. Η λαϊκή ψυχή δεν είχε ξεχάσει τη βαρβαρότητα που επέδειξαν οι Σταυροφόροι στην Πρώτη ¶λωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, ενώ αντιδρούσε στην οικονομική διείσδυση της Βενετίας και της Γένουας, που είχε φέρει στα πρόθυρα εξαθλίωσης τους κατοίκους της Αυτοκρατορίας, αλλά και στην καταπίεση των ορθοδόξων στις περιοχές, όπου κυριαρχούσαν οι καθολικοί.

Από τις αρχές του 1453 ο Μωάμεθ προετοιμαζόταν για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Με έδρα την Αδριανούπολη συγκρότησε στρατό 150.000 ανδρών και ναυτικό 400 πλοίων. Ξεχώριζε το πυροβολικό του, που ήταν ό,τι πιο σύγχρονο για εκείνη την εποχή και ιδιαίτερα το τεράστιο πολιορκητικό κανόνι, που είχαν φτιάξει Σάξονες τεχνίτες. Στις 7 Απριλίου, ο σουλτάνος έστησε τη σκηνή του μπροστά από την Πύλη του Αγίου Ρωμανού και κήρυξε επίσημα την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.

Ο αγώνας ήταν άνισος για τους Βυζαντινούς, που είχαν να αντιπαρατάξουν μόλις 7.000 άνδρες, οι 2.000 από τους οποίους μισθοφόροι, κυρίως Ενετοί και Γενουάτες, ενώ στην Πόλη είχαν απομείνει περίπου 50.000 κάτοικοι με προβλήματα επισιτισμού.

Η Βασιλεύουσα περιβαλλόταν από ξηράς με διπλό τείχος και τάφρο. Το τείχος αυτό, που επί 1000 χρόνια είχε βοηθήσει την Κωνσταντινούπολη να αποκρούσει νικηφόρα όλες τις επιθέσεις των εχθρών της, τώρα ήταν έρμαιο του πυροβολικού του σουλτάνου, που από τις 12 Απριλίου άρχισε καθημερινούς κανονιοβολισμούς.

Οι Τούρκοι προσπάθησαν πολλές φορές να σπάσουν την αλυσίδα που έφραζε τον Κεράτιο κόλπο και προστάτευε την ανατολική πλευρά της Κωνσταντινούπολης. Στις 20 Απριλίου ένας στολίσκος με εφόδια υπό τον πλοίαρχο Φλαντανελλά κατορθώνει να διασπάσει τον τουρκικό κλοιό μετά από φοβερή ναυμαχία και να εισέλθει στον Κεράτιο, αναπτερώνοντας τις ελπίδες των πολιορκούμενων.

Ο Μωάμεθ κατάλαβε αμέσως ότι μόνο το πυροβολικό του δεν έφθανε για την εκπόρθηση της Πόλης, εφόσον παρέμεινε απρόσβλητος ο Κεράτιος. Με τη βοήθεια ενός ιταλού μηχανικού κατασκεύασε δίολκο και τη νύχτα της 21ης προς την 22α Απριλίου, περίπου 70 πλοία σύρθηκαν από τον Βόσπορο προς τον Κεράτιο. Η κατάσταση για τους πολιορκούμενους έγινε πλέον απελπιστική, καθώς έπρεπε να αποσπάσουν δυνάμεις από τα τείχη για να προστατεύσουν την Πόλη από την πλευρά του Κεράτιου, όπου δεν υπήρχαν τείχη.

Η τελική έφοδος των Οθωμανών έγινε το πρωί της 29ης Μαΐου 1453. Κατά χιλιάδες οι στρατιώτες του Μωάμεθ εφόρμησαν στη σχεδόν ανυπεράσπιστη πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, που νωρίτερα απέκρουσε με υπερηφάνεια τις προτάσεις συνθηκολόγησης του Μωάμεθ, έπεσε ηρωικά μαχόμενος. Αφού έσφαξαν τους υπερασπιστές της Πόλης, οι Οθωμανοί Τούρκοι προέβησαν σε εκτεταμένες λεηλασίες και εξανδραποδισμούς. Το βράδυ, ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισήλθε πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσευχήθηκε στον Αλλάχ «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», όπως αναφέρουν οι χρονικογράφοι της εποχής.

Ἡμέρα μνήμης γιὰ τὴν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως
Συνοπτικὴ Ἱστορία τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας

Ομιλία του εκπαιδευτικού κ. Αναστασίου Χατζηλάρη, Διευθυντού του Δημοτικού Σχολείου Αλίντων Λέρου, 29-5-2018

Στην ψυχή του Ελληνισμού μια πληγή μένει πάντα ανοιχτή, ένας καημός παραμένει αγιάτρευτος, μια μνήμη δεν υποκύπτει στη λήθη, μια ημερομηνία κινεί τις εσώτατες χορδές της σε ένα τραγούδι ύμνου και θρήνου, νοσταλγίας και ελπίδας τὸ μεγάλο τραγικὸ γεγονὸς ποὺ σημάδεψε τὴν Ἑλληνικὴ Ἱστορία, τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως στις 29 Μαΐου του 1453.

Τί εἶναι ὅμως σήμερα γιὰ μᾶς ἡ Κωνσταντινούπολη;

Είναι η εὐρωπαϊκὴ παραθαλάσσια πόλη μὲ τὶς χιλιοτραγουδισμένες φυσικὲς ὀμορφιὲς καὶ τὰ θαυμαστὰ μνημεῖα ἑνὸς λαμπροῦ Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ;

Είναι η μεγάλη ἀγορὰ μὲ τὰ φθηνὰ εἴδη της;

Είναι μία ἁπλὴ ἐπιθυμία καὶ περιέργεια νὰ περιδιαβοῦμε τὴν πόλη-μύθο, νὰ ἐπισκεφτοῦμε τὰ ξακουστὰ σὲ χλιδὴ παλάτια τῶν Σουλτάνων καὶ τὶς πολυάριθμες βυζαντινὲς ἐκκλησίες; Ἢ ἴσως ἕνα ταπεινὸ προσκύνημα στὴν Ἁγιὰ Σοφιά μας.

Ἡ Πόλη πρέπει νὰ εἶναι καὶ σήμερα ὅπως ἐδῶ καὶ πεντέμισι αἰῶνες τῆς καρδιᾶς μας ὁ καημός. Ὁ ἴδιος πόνος καὶ θρῆνος «Πῆραν τὴν Πόλη πῆραν την».

Η σημερινή μέρα πρέπει να είναι, μέρα στοχασμού, εθνικής αυτογνωσίας και αυτοκριτικής.

Η ιστορία των Ελλήνων ορίζεται με δύο φράσεις: Το «μολών λαβέ», του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα στις Θερμοπύλες στον Ξερξη, και η απάντηση του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του τελευταίου Αυτοκράτορα της Πόλης, προς τις δελεαστικές προτάσεις του Πορθητή που σφράγισε την πορεία του νέου Ελληνισμού: «Το δε την Πόλιν σοι δούναι, ουτΆ εμόν εστίν ουτΆ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών», δηλαδή, «Το να σου παραδώσω την Πόλη δεν είναι ούτε δικό μου δικαίωμα, ούτε κανενός άλλου κατοίκου της. Όλοι έχουμε επιλέξει να πεθάνουμε, χωρίς να υπολογίζουμε τη ζωή μας»!

Αυτή η επιλογή του ήταν πού τον έκανε να αναστηθεί αμέσως στην ψυχή του λαού, να γίνει θρύλος, τραγούδι και σύμβολο. Γιατί σ' αυτόν ο λαός είδε τη θέληση για αντίσταση, τη διάθεση για θυσία... Γιατί έπεσε σαν Σπαρτιάτης: μαχόμενος. Μέσα του είχε κάτι από το φρόνημα του Λεωνίδα, κάτι από το φρόνημα των Θερμοπυλομάχων... Μίλησε, έδρασε, πέθανε όπως ο ήρωας των Θερμοπυλών! Στάθηκε αντάξιος των πιο ένδοξων προκατόχων του. Αυτό πού είχε, αυτό πού ήταν, δεν ήταν δικά του, ανήκαν στο Γένος. Και το Γένος απαιτούσε θυσία, όχι παράδοση.

Μπορεί η σημερινή πραγματικότητα να είναι ζοφερή, το μέλλον να διαγράφεται αβέβαιο, αλλΆ ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε πει ότι «η ώρα η πιο σκοτεινή της νυκτός είναι λίγο πριν ξημερώσει... Η αυγή έρχεται μετά το πιο βαθύ σκοτάδι». Ας έχουμε ελπίδα λοιπόν.

Πολλές φορές σταυρώθηκε ο Ελληνισμός από ξένους και βαρβάρους, πολιτισμένους και απολίτιστους, πολλές φορές και από τους δικούς μας, τους «εφιάλτες» και μηδίζοντες, παλαιούς και νέους, αλλά, είμαστΆ ακόμα ζωντανοί!

«Τρώνε από μας και μένει και μαγιά» (Μακρυγιάννης).

 Ἂς κάνουμε  μία συνοπτικὴ ἀναδρομὴ στὴν πολὺ πλούσια, μὰ καὶ διδακτικὴ ἱστορία τῆς πόλης τοῦ Βυζαντίου ἀλλὰ καὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

11ος αἰώνας π.Χ. Ὅταν οἱ Δωριεῖς ἔρχονται στὸ νότιο Ἑλλαδικὸ χῶρο, οἱ πολυπράγμονες Ἴωνες μετακινοῦνται στὰ μικρασιατικὰ παράλια.

8ος αἰώνας π.Χ. Ἤδη ἡ Ἰωνία ἔχει ἀναπτυχθεῖ τόσο πολύ, σὲ πληθυσμὸ καὶ οἰκονομικά.

7ος αἰώνας π.Χ. Ὁ Βύζας ὁ Μεγαρεύς, ἱδρύει στὸν πορθμὸ Βόσπορο τὴν ἰωνικὴ ἀποικία, ἡ ὁποία παίρνει τὸ ὄνομά του, Βυζάντιον.

6ος αἰώνας π.Χ. Μεγάλα πνευματικὰ κατορθώματα πραγματοποιοῦνται πρῶτα ἐδῶ, μὲ πρωταγωνιστὲς μεγάλους φιλοσόφους καὶ πανεπιστήμονες.

5ος αἰώνας π.Χ. Οἱ πυρολάτρες Πέρσες μὲ τοὺς βασιλεῖς τους Δαρεῖο καὶ Ξέρξη υποτάσσουν βίαια τὴν Ἰωνία, ἀνακόπτοντας ἀπρόσμενα τὴν ἁλματώδη της ἀνέλιξη, εὑρίσκουν ὅμως ἰσχυρὴ ἀντίσταση στὴν Ἑλλάδα καὶ ὑποχωροῦν.

4ος αἰώνας π.Χ. Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος ὁ Μακεδὼνας καὶ οἱ Ἕλληνες ὅλοι, στὴν ἀήττητη πορεία τους ἀπελευθερώνουν τὴν Ἰωνία καὶ ἔτσι ἐπαναπροωθοῦν τὴν πρόοδο σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς ἀνθρώπινης δραστηριότητας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ:  τὴ βιοτικὴ μέριμνα, τὶς τέχνες, τὰ γράμματα, τὶς ἐπιστῆμες...

2ος αἰώνας π.Χ. Οἱ Ῥωμαῖοι, αν και κατακτητὲς τοῦ ἑλληνιστικοῦ κόσμου, κατακτῶνται ἀπὸ τὰ ἐπιτεύγματα τῶν Ἑλλήνων καὶ θαυμάζουν τὰ ἀρχαῖα θαύματα.

1ος αἰώνας μ.Χ. Τὸ Μέγα Θαῦμα ἐπιτελεῖται: ὁ ἐρχομὸς τοῦ Θεοῦ στὴ Γῆ . Ο χριστιανισμός διωκόμενος κατορθώνει να διαδοθεί σ΄όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Τρανώνονται οἱ Χριστιανικὲς ἐκκλησίες (συγκεντρώσεις) τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ὁ Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστὴς ὁ Θεολόγος καὶ συγγραφέας τῆς Ἀποκαλύψεως, ἀναφέρεται κυρίως στὶς ἑπτὰ ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἱδρύεται ἐπίσης ἡ ἐκκλησία τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους Ἀνδρέα καὶ Ἰωάννη.

4ος αἰώνας μ.Χ. Ὁ Ρωμαῖος αὐτοκράτορας Μέγας Κωνσταντῖνος θεσπίζει τὴν ἀνεξιθρησκία, μετὰ ἀπὸ τρεῖς αἰῶνες διωγμῶν καὶ ἑκατομμύρια Χριστιανοὺς μάρτυρες. Επιλέγει τὸν ἰδανικὸ τόπο γιὰ τὴ νέα πρωτεύουσα. Στὶς 11 Μαΐου 330, θεμελιώνει τὴ Νέα Ῥώμη ἐπάνω στὴν ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου, τὴ μετέπειτα Κωνσταντινούπολη. Μέγιστοι Πατέρες ζοῦν καὶ διδάσκουν τότε: ὁ Βασίλειος ἀπὸ τὴν Καππαδοκία, ὁ Γρηγόριος ἀπὸ τὴν Ναζιανζό, ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια, ὁ Νικόλαος ἀπὸ τὴ Λυκία.

6ος αἰώνας μ.Χ. ὁ Ἰουστινιανὸς καλλωπίζει τὴν Κωνσταντινούπολη μὲ μεγάλα ἔργα μὲ κυριότερο τὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας τοῦ Θεοῦ Σοφίας – στην Αγία Τριάδα.

Στὸ διάβα τῶν αἰώνων στὴν Ὀρθόδοξη αὐτοκρατορία τῆς Ρωμανίας, ἡ Χριστιανικὴ πίστη ἑνώθηκε μὲ τὸ ἀρχαῖο κι ἀθάνατο Ἑλληνικὸ πνεῦμα, σὲ ἕνα κράμα ἀδιάσπαστο,δημιουργώντας τον Ελληνοχριστιανικό Πολιτισμό ο ὁποῖος φωτοδοτοῦσε τὸν κόσμο ἀνάμεσα στὰ δυτικὰ καὶ ἀνατολικὰ σκοτάδια τοῦ Μεσαίωνα του Παπισμού καὶ τοῦ Ἰσλαμισμού. Αὐτὲς οἱ δύο πλευρὲς ἐπολέμησαν καὶ ἐγονάτισαν τελικῶς τὴ Ρωμανία, οἱ Λατίνοι Σταυροφόροι στὰ 1204 καὶ οἱ Μογγόλοι Τοῦρκοι στὰ 1453, ἐπὶ αὐτοκρατορίας τοῦ ἡρωικοῦ Κωνσταντίνου Δραγάτση Παλαιολόγου.

Ὅμως, ἡ Ῥωμανία κι ἂν ἐπέρασεν, θὰ ῾ρθῇ νὰ ζήσῃ κι ἄλλον. Τὰ πνευματικὰ φῶτα τῶν ὑποδουλωμένων Ἑλλήνων συνεχίζουν νὰ λάμπουν καὶ νὰ διακρίνονται στὶς νέες κοινωνίες. Ἀξιώματα ὑψηλὰ καταλαμβάνουν οἱ Χριστιανοὶ τῆς Πόλης καὶ τὰ ἀστικὰ κέντρα βρίσκονται στὴν οἰκονομικὴ κυριαρχία τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

19ος αἰώνας μ.Χ. Μετὰ τὴν Ἑλληνικὴ ἐπανάσταση στὰ 1821, ἡ μεγάλη ἰδέα ξαναφουντώνει: «Σώπασε Κυρὰ Δέσποινα, πάλι μὲ χρόνια μὲ καιρούς, πάλι δικά σου θά ῾ναι». Τὸ Ὀρθόδοξο Ἑλληνικὸ κράτος ἐπεκτείνεται.

20ος αἰώνας μ.Χ. Συνθήκη τῶν Σεβρῶν - ἡ Ἑλλὰς τῶν δύο ἠπείρων καὶ τῶν πέντε θαλασσῶν - ἡ λειτουργία στὴν Ἁγιὰ Σοφιά, ὅλα τὰ ὄνειρα προσιτά, κοντινά, πραγματοποιήσιμα. Μὰ ἀλλιῶς θὰ ἐξελιχθοῦν τὰ πράγματα. Ἡ Μικρασιατικὴ καταστροφή - ἡ μεγαλύτερη βεβαίως ἐθνικὴ καταστροφὴ - λαμβάνει χώρα καὶ τὸ πιὸ ζωντανὸ κι αὐθεντικὸ δένδρο τοῦ Ἑλληνισμοῦ ξεριζώνεται ἀπὸ τὶς πατρίδες, ποὺ ἀλώβητες στὴ μνήμη μας παραμένουν. Μία καταστροφὴ ποὺ συνεχίζεται, μὲ τὸν ἐκτουρκισμὸ ὅσων δὲν ἀπελαύνονται ἀπὸ τὶς ἑτοιμοθάνατες κοινότητες στὸ χῶρο τῆς σημερινῆς Τουρκίας.

Κι ἔτσι μὲ τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ μεγιστοποιεῖται ἡ Ἅλωση, ἡ Ἅλωση ὄχι μόνο τῆς Πόλης ἀλλὰ τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Μὰ γιὰ μᾶς δὲν θὰ πάψει ποτὲ νὰ εἶναι ἡ Πόλη τῆς καρδιᾶς μας, ὁ βαθὺς πόθος.

Τούτη τὴν Πόλη τιμοῦμε σήμερα, αὐτοὺς τοὺς Μάρτυρες ἐνθυμούμαστε.

Ἂς εἶναι ἡ μνήμη τους αἰώνια κι ἂς ζοῦν μέσα στὶς καρδιές μας γιὰ πάντα.

Ἡ σημερινὴ ἡμέρα εἶναι ὁπωσδήποτε ἡμέρα θρήνων, ἀλλὰ εἶναι καὶ ἡμέρα μνήμης.

Επιμέλεια-Φωτογραφίες-βίντεο:  Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματέας Ιεράς Μητροπόλεως