Ο Μητροπολίτης μας κ.Παΐσιος, συμπαραστατούμενος υπό του πατρός Χαράλαμπου Λεβεντάκη, μέσα σε κατανυκτικό και Εθνικοθρησκευτικό κλίμα, στον ιστορικό Ι. Ναό Υπαπαντής Καλύμνου, ετέλεσε την Κυριακή 4-11-2018, το ετήσιο μνημόσυνο των ιερέων του Πετροπολέμου της περιόδου 1934-1935 επί Ιταλοκρατίας.

Τότε, όταν οι κατοχικές δυνάμεις προσπάθησαν να επιβάλλουν με την εντολή του Πάπα Ρώμης και του Μουσολίνι, το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Δωδεκανήσου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μας, με σκοπό την διάλυση των πάντων.

Με επικεφαλής τον Ιερό μας Κλήρο, μεταξύ των και ο Άγιος Σάββας, υπέγραψαν όλοι μαζί την άρνησή τους, και ακολούθησε το κλείσιμο των Εκκλησιών, και μετά ο ιερός Πετροπόλεμος, που ανέτρεψε τα σχέδια της Δύσης!

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΩΝ ΙΕΡΕΩΝ ΚΑΛΥΜΝΟΥ:

ΟΜΙΛΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ κ. ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑ, 4.11.2018

Σεβασμιώτατε,

κ. Δήμαρχε,

Σεβαστές Αρχές του Τόπου μας,

Χριστεπώνυμο της Εκκλησίας Πλήρωμα,

Ο μεγάλος Αθηναίος στρατηγός Περικλής, στον περίφημο «Επιτάφιο Λόγο» του, ενώπιον των νεκρών των πρώτων μαχών του Πελοποννησιακού Πολέμου λέγει σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, πως έχει επιφυλάξεις για την εκφώνηση επαίνων για τους νεκρούς, επειδή «σε άντρες που αποδείχτηκαν γενναίοι με έργα, πρέπει με έργα να τους αποδίδονται τιμές».

Στο αρχαίο αυτό πνεύμα σύμφωνη είναι η αξιέπαινη πρωτοβουλία του ελλογιμοτάτου και φιλόπονου εφημερίου του Ιερού αυτού Ναού, και της περί αυτόν Εκκλησιαστικής Επιτροπής, με την δική σας πατρική ευχή, Σεβασμιώτατε, να τιμάται η μνήμη των Καλυμνίων Ιερέων της εποχής του Πετροπολέμου, που έδωσαν όρκο πίστης στην θρησκεία και στην πατρίδα μέσα στον Ιερό αυτό και περικαλλή Ναό της Υπαπαντής του Κυρίου.

Τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν υπό ιταλική διοίκηση ήδη από το 1912. Ωστόσο, μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, στις 24 Ιουλίου 1923, κατά την οποία η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας από κάθε δικαίωμα και τίτλο στα Δωδεκάνησα, η ιταλική πολιτική θα σκληρύνει, και τα νησιά μας προσαρτώνται ως «κτήση» στο φασιστικό κράτος του Μουσολίνι.

Οι Ιταλοί έκτοτε προχωρούν ύπουλα , μεθοδικά και συστηματικά στην προσπάθεια εξιταλισμού των νησιών, πλήττοντας  τους δύο πυλώνες της ελληνικής ταυτότητας, την Εκκλησία , άμεσα υπαγόμενη στο Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κων/πόλεως και την ελληνική Παιδεία. Από το 1924 προσπάθησαν να δημιουργήσουν Αυτοκέφαλη Δωδεκανησιακή Εκκλησία, ωστόσο η προσπάθεια διεκόπη το 1929, λόγω του αιτήματος του Οικουμενικού Πατριάρχου Φωτίου για διεξαγωγή δημοψηφίσματος στο δωδεκανησιακό λαό.

Όσον αφορά στην εκπαίδευση, εκτός των άλλων μέτρων, απομακρύνονται οι εκκλησιαστικές Αρχές από το διοικητικό και διδακτικό έργο των σχολείων και εισάγεται η υποχρεωτική γνώση της ιταλικής.

Τον Ιούνιο του 1934 επανέρχεται το Αυτοκέφαλο, όταν πιεζόμενοι οι μητροπολίτες Ρόδου Απόστολος, Λέρου-Καλύμνου Απόστολος, Καρπάθου-Κάσου Γερμανός και δύο αρχιμανδρίτες της Ιεράς Μονής του Θεολόγου της Πάτμου, υπέβαλαν υπόμνημα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ζητώντας την αναγνώριση του Αυτοκεφάλου.

Το Πατριαρχείο απέρριψε την αίτησή τους και οι αρχιερείς υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους και αποσύρθηκαν στον Πανορμίτη της Σύμης, όταν οι ιταλικές αρχές τους απαγόρευσαν να αλληλογραφούν με το Φανάρι. Επέστρεψαν στις θέσεις τους λίγο αργότερα, όταν ήρθη η απαγόρευση της αλληλογραφίας. Γεγονός είναι ότι σε εκείνη την κρίσιμη στιγμή οι αρχιερείς δεν στάθηκαν ως έπρεπε στο πλευρό της Μητρός Εκκλησίας της Κων/πόλεως, ούτε και στο διωκόμενο ποίμνιο τους.

Έτσι, στην Κάλυμνο, που πρωτοστατούσε σε αντίσταση, η επιστροφή του μητροπολίτη Απόστολου Καβακόπουλου έγινε δεκτή με έντονη καχυποψία από Κλήρο και Λαό. Κατόπιν συνεννοήσεως με ομάδες Καλυμνίων, που δρούσαν αντιστασιακά, οι ιερείς της νήσου, μαζί με τον ιερομόναχο της Μονής των Αγίων Πάντων, Σάββα, τον μετέπειτα προστάτη όσιο και θαυματουργό Έφορο του νησιού μας, συγκεντρώθηκαν μυστικά στις 19 Οκτωβρίου 1934 στον Ιερό αυτό Ναό της Πόθιας, την Παναγιά την Κουβούσαινα, και ορκίστηκαν επί της Αγίας Τραπέζης να αποκηρύξουν τον μητροπολίτη Απόστολο και να μείνουν αλληλέγγυοι και ενωμένοι μέχρι τελικής ολοκλήρωσης του Ιερού τους Αγώνα.

Έτσι φτάνουμε στο ιστορικό 1935. Ο Απόστολος έχει αποσυρθεί στην Λέρο, όταν τον Ιανουάριο του 1935, οι Ιταλοί εισέβαλαν στον Πάνσεπτο Καθεδρικό Ναό της Κεχαριτωμένης στο Χωριό, για να συλλάβουν τον ιερέα Μιχάλη Τσουγκράνη, σύμβολο της αντίστασης των χωριανών κατά του κατακτητή. Εκείνος φυγαδεύεται στον Πειραιά. Οι ιερείς κλιμακώνουν την αντίδρασή τους και κλείνουν τις εκκλησίες. Τα μυστήρια γίνονται κρυφά στα σπίτια. Τα κρίσιμα γεγονότα της 4ης, 5ης, 6ης και 7ης Απριλίου 1935, που κλιμακώθηκαν με τον Πετροπόλεμο και τον θάνατο του βοσκού Μανώλη Καζώνη, τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια, την τρομοκρατία με την επιβολή στρατιωτικού νόμου, έμειναν στην ιστορία ως η εθνικοθρησκευτική αντίσταση των Καλυμνίων, ανδρών και γυναικών, που ματαίωσε τα προκλητικά σχέδια των ιταλών για το Αυτοκέφαλο.

Έπαινος και ανάμνηση πρέπει, λοιπόν, σε εκείνους τους αγνούς αγωνιστές της Ορθοδόξου Πίστεως και της Πατρίδος. Δεν έδωσαν μόνο τον Αγώνα «για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την ελευθερία», αλλά και Υπέρ της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, για τον Πάνσεπτο Οικουμενικό Θρόνο της Κων/πόλεως.

Χωρίς να είναι γνώστες Κανονικού Δικαίου και Εκκλησιαστικής Ιστορίας, υπερασπίστηκαν την Μητέρα Εκκλησία της Κων/πόλεως, σέμνημα και καύχημα της οποίας είναι οι Ιερές Μητροπόλεις των Δωδεκανήσων και η Πατριαρχική Εξαρχία της Πάτμου.

Και σήμερα, που λόγω του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο και ιδιαιτέρως ο Πατέρας και Ποιμενάρχης μας Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος δέχεται αήθη και λυσσαλέα επίθεση από τους πεπλανημένους μοσχοβίτες, εραστές της ανιστόρητης Τρίτης Ρώμης, ωσάν να υπήρξε ποτέ Πρώτη ή Δευτέρα, παρά μόνον Παλαιά και Νέα, τώρα που το Γένος μας δέχεται επίθεση κατά των προνομίων , που οικουμενικές σύνοδοι και οι θεοφόροι άγιοι Πατέρες, παρέδωσαν στον επισκοπικό Θρόνο της Νέας Ρώμης, δηλαδή της Κων/πόλεως, ακούγεται όσο ποτέ επίκαιρος ο όρκος των Καλυμνίων ιερέων, να υπερασπιστούν μέχρι τέλους τους Ιερούς Κανόνες και τον ομφάλιο λώρο, που ένωνε την τοπική μας Εκκλησία με την Μητέρα Εκκλησία της Κων/πόλεως.

Αυτό το μήνυμα, επιτρέψατέ μου να σας παρακινήσω, Σεβασμιώτατε, να μεταφέρετε στο Σεπτό Κέντρο εμψυχώνοντας τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη ότι τα Δωδεκάνησα έδωσαν μάθημα ορθοπραξίας και κανονικής τάξεως στους ορθοδόξους το 1935.

Κλείνουμε με τους λόγους ενός φλογερού αγωνιστή της Πίστεως και της Πατρίδος, του Στρατηγού Μακρυγιάννη:  «Να μνημονεύετε, παιδιά μου, τους ήρωες που θυσίασαν και την ζωή τους και το βιό τους για Πίστη και Πατρίδα. Και τούτη την Πίστη να την λογαριάζετε ως ένα τζιβαΐρι που το κρατά ο άνθρωπος και φόβος είναι μην του πέσει!».

Αιωνία Αυτών η Μνήμη!

Θεόφιλος Τσουκαλάς, φιλόλογος

Επιμέλεια:  Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματέας Ιεράς Μητροπόλεως

Φωτογραφίες – Βίντεο: Ν.Μαμάκας - «Αλήθεια FM»