«Μεγάλη Εβδομάδα» ή «Εβδομάδα των Παθών», ονομάζεται κατά το χριστιανικό εορτολόγιο η τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο και είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού.

Η εβδομάδα πριν το Πάσχα ονομάστηκε Μεγάλη από τους πρώτους κιόλας χριστιανικούς αιώνες κι αυτό γιατί, όπως μας εξηγεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μεγάλα και κοσμοσωτήρια γεγονότα συνέβησαν στη διάρκειά της. Κέντρο αυτών των γεγονότων είναι βεβαίως τα άγια και άχραντα Πάθη, η θεόσωμη Ταφή και η ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Βέβαια, η φετινή Μεγάλη Εβδομάδα, θα διαφέρει ριζικά, μιας και οι Ναοί θα λειτουργούν κεκλεισμένων των θυρών, χωρίς το ευσεβές εκκλησίασμα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

«Η εις Ιερουσαλήμ είσοδος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού»

Η Κυριακή αυτή της Μεγάλης Εβδομάδας ονομάζεται έτσι, γιατί «μετά Βαΐων και κλάδων» έγινε η υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.

Ο Χριστός εισέρχεται στην πόλη χωρίς την βασιλική πολυτέλεια, καθισμένος επί πώλου όνου, ενώ ο κόσμος και τα μικρά παιδιά, σε μια ατμόσφαιρα χαράς και αγαλλιάσεως, βγήκαν στους δρόμους για να Τον προϋπαντήσουν με ζωηρούς αλαλαγμούς και κρατούν βάγια των φοινίκων.

«Ωσαννά τω Υιώ Δαβίδ, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ!».

Έτσι εκπληρώθηκε η προφητεία του Δαβίδ «εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον».

ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ (Ιωάννη, ΙΒ'(12) 1-18) 

«Ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ.

ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου.

λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ᾿Ιούδας Σίμωνος ᾿Ισκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι·
διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;

εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν.
εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς· ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό.
τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε.

῎Εγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν μόνον, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.

ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν,
ὅτι πολλοὶ δι’ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν.

Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα,
ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον· ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ.

εὑρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ’ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον·
μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου.

Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ’ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ ᾿Ιησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ.
Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ’ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν.
διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον».

Η Ακολουθία της Κυριακής των  Βαΐων, μεταδόθηκε ζωντανά από τον τηλεοπτικό σταθμό “ΑΙΓΑΙΟ TV”, και από τον ενοριακό ιερό ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Καλύμνου, όπου και χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ.κ.Παΐσιος, συμπαραστατούμενος υπό του εφημερίου π.Νικολάου Καζαβούλη και του ιεροδιακόνου π.Ιωάννη, κεκλεισμένων των θυρών.

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΑΣ κ.κ.ΠΑΪΣΙΟΥ

«Ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ωσαννά  εν τοις υψίστοις».

Αγαπητοί μου  αδελφοί,

Η σημερινή εορτή της βασιλικής του Χριστού εισόδου στην επίγειο Ιερουσαλήμ, που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, φανερώνει την διάρκεια αυτής της μεγάλης Δεσποτικής Εορτής και Πανηγύρεως, και που είναι μία και η αυτή διηνεκώς, διότι ο Κύριος των κυριευόντων και Βασιλεύς των βασιλευόντων είναι χθες και σήμερα ο αυτός και στους αιώνες.

Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο από άπειρο αγάπη για να καταργήσει την εξουσία της ανομίας και της αδικίας και να ελευθερώσει το ανθρώπινο γένος από την δουλεία και την τυραννία του Διαβόλου και να προπαρασκευάσει την μέλλουσα βασιλεία Αυτού μετά δικαιοσύνης και αληθείας, της οποίας «ουκ έσται τέλος».

Η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου στην επίγειο Ιερουσαλήμ είναι προπαρασκευαστική, είναι τύπος και εικόνα και προτύπωση της μελλούσης του Χριστού παρουσίας στην πνευματική Ιερουσαλήμ, στην Άνω Ιερουσαλήμ, που τότε θα έλθει ο  Κύριος κατά τήν Δευτέρα αυτού παρουσία, όχι καθήμενος επί πώλου όνου, πραΰς και σώζων, αλλά επί θρόνου δόξης και ως κριτής δίκαιος για να κρίνει ζώντας και νεκρούς.

Αυτή είναι η έννοια, η αιτία και ο σκοπός της σημερινής εορτής, που απ’ άκρο ως άκρο της οικουμένης εορτάζει η επί γης στρατευομένη του Χριστού Εκκλησία, και εμείς οι πιστοί σείοντες σήμερα, αυτή την αγία ημέρα, τα βάϊα των φοινίκων, ως εκείνοι οι παίδες, αναφωνούμε το «ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο Θεός του Ισραήλ».

Ο άνθρωπος της κάθε εποχής, για να γίνει όμως μέτοχος αυτής της ουρανίου βασιλείας, οι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας λέγουν, ότι το καλό δεν είναι καλό όταν μη καλώς γίνεται, επομένως ένα πράγμα που γίνεται χωρίς αγάπη, αυτό δεν είναι καλό και ευάρεστο στον Θεό. Εάν π.χ. ο άνθρωπος κάνει ελεημοσύνη για να τον επαινέσουν οι άνθρωποι, μισθό δεν θα λάβει παρά του Μεγάλου και Δικαίου Κριτού, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού την ημέρα εκείνη την μεγάλη και φωταυγή.

Ο άνθρωπος που θέλει και επιζητεί την σωτηρία της ψυχής του και επιθυμεί να κληρονομήσει την Άνω Ιερουσαλήμ, την βασιλεία των ουρανών, οφείλει μετά πολλής προθυμίας και αγάπης να προετοιμάζει το εαυτό με έργα και πράξεις ευάρεστες στον Θεό, της αγάπης, του ελέους και των οικτιρμών.

Οι ενέργειες του ανθρώπου, μικρές ή μεγάλες, πρέπει να εδράζονται και να έχουν την αρχή τους στο Θεό, στο Θεό της αγάπης και του ελέους. Και ο Θεός της αγάπης λαμβάνει υπόψη του περισσότερο την διάθεση του εργαζομένου το αγαθό, παρά την ποιότητα και ποσότητα αυτής της αγαθής προαίρεσης, ήτοι την προσφορά της αγάπης.

Μην ελπίζουμε ότι θα σωθούμε χωρίς έργα αγάπης που είναι ευάρεστα στο Θεό, και όπως είναι αδύνατο να ανάψει κανείς το φούρνο και να ψήσει τον αμνό το Πάσχα χωρίς ξύλα, έτσι είναι αδύνατο χωρίς έργα και πίστη να σωθούμε και να δούμε να μας φωτίζει και να μας αγιάζει το Φως το αληθινό, ο Χριστός, ο Παθών και υπέρ ημών Αναστάς.

Αδελφοί μου,

Το στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής τελείωσε – συν Θεώ – και τώρα κάθε ένας από εμάς ας κάνει την αυτοκριτική του και τον απολογισμό, το τι έπραξε κατά την περίοδο αυτή της Αγίας Τεσσαρακοστής, αυτή την περίοδο της προσευχής, της περισυλλογής και της μετάνοιας.

Με πόνο ψυχής σας γνωρίζω ότι, δεν είναι ο τόπος, αλλά ο τρόπος που θα προσευχηθούμε αυτές τις άγιες ημέρες προ της Εικόνος του Νυμφίου και Εσταυρωμένου Χριστού και πιστεύω ακράδαντα ότι η πίστις πάντων ημών και οι κατ’ ιδίαν προσευχές μας κάτω από το εικονοστάσι του σπιτιού μας, που είναι η Αγία Τράπεζα της κατ’ οίκον Εκκλησίας μας, θα εισακουστούν από τον Ουράνιο Πατέρα μας και θα μας απαλλάξει απ’ αυτή την δεινή συμφορά που μας ήλθε αυτές τις άγιες ημέρες, «Κύριος οίδε», από τον ιοβόλο και ύπουλο εχθρό τον ΚΟΡΩΝΟΪΟ.

Εμείς δε του Υψίστου λειτουργοί θα προσευχηθούμε και θα παρακαλέσουμε με κατάνυξη ψυχής αυτές τις άγιες ημέρες, τον Κύριο της Δόξης, τον Μέγα Ιατρό της ψυχής και του σώματος υπέρ υγείας και θείας βοηθείας πάντων ημών των εν οίκοις ευρισκομένων και νοερώς παρακολουθούντων τα εν τοις κεκλεισμένοις Ιεροίς Ναοίς τελούμενα.

Αδελφοί μου, σας εύχομαι από καρδίας συντετριμμένης η Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, είη μετά πάντων υμών. ΑΜΗΝ.

Ο Λ. Κ. Α. ΠΑΪΣΙΟΣ. 

ΤΑ ΕΘΙΜΑ

Ήθη, έθιμα και παραδόσεις των νησιών μας, αποτελούν αυτές τις ημέρες η κατασκευή των σταυρών, αλλά και διάφορες δημιουργίες από βάγια.

Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των Εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη Θεία Λειτουργία ο ιερέας ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια και μικρά κλαδάκια ελιάς, τα οποία φυλάττουμε στα εικονίσματα, ή οπουδήποτε αλλού, για ευλογία (στα σπίτια, καΐκια, πλοία, αυτοκίνητα, κλπ).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ - Ιερός Ναός Σωτήρος Χριστού Λέρου.

Επίσης βάγια στέλνουμε και στους ξενιτεμένους μας στο εξωτερικό (Αμερική, Αυστραλία, Ευρώπη, κλπ.), οι οποίοι τα περιμένουν με λαχτάρα και τα φυλάττουν όλο το χρόνο ως «κόρη οφθαλμού», αναπολούντες το ευλογημένο νησί τους.

Την Κυριακή των Βαΐων είναι έθιμο να τρώμε ψάρι, κυρίως μπακαλιάρο ή κολιό τηγανητό ή πλακί. Αυτό μας λέει και το γνωστό παραδοσιακό δίστιχο:

«Βάγια βάγια των βαγιών,

τρώνε ψάρι και κολιό

και την άλλη Κυριακή

τρώνε το ψητό αρνί».

Κυριακή των  Βαΐων στον Ιερό Ναό Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Λέρου (12-4-2020)

Οι Ναοί, από το μεσημέρι της Κυριακής, παίρνουν πένθιμη όψη, όπου επικρατεί, κατά το Πατινιώτικο τυπικό, το βυσσινί χρώμα (Αίμα Χριστού). Το βυσσινί, σύμβολο πένθους, κυριαρχεί παντού. Πένθος και σεβασμός προς τον «Ερχόμενον».

ΤΟ ΕΣΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ

«Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός…»

Το βράδυ της Κυριακής τελείται η Ακολουθία του Νυμφίου.

«Τα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα, ως φώτα σωστικά, ανατέλλει των κόσμω».

Όρθρος Μεγάλης Δευτέρας, στιχηρό των Αίνων, ήχος Α'

Ἐρχόμενος ὁ Κύριος, πρὸς τὸ ἑκούσιον Πάθος, τοῖς Ἀποστόλοις ἔλεγεν ἐν τῇ ὁδῷ. Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ παραδοθήσεται ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καθώς γέγραπται περὶ αὐτοῦ. Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθῶμεν αὐτῷ, καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δι’ αὐτόν, ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς, ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ, καὶ ἀκούσωμεν βοῶντος αὐτοῦ, οὐκέτι εἰς τὴν ἐπίγειον Ἱερουσαλήμ, διὰ τὸ παθεῖν· ἀλλὰ ἀναβαίνω πρὸς τὸν Πατέρά μου, καὶ Πατέρα ὑμῶν, καὶ Θεόν μου, καὶ Θεὸν ὑμῶν, καὶ συνανυψῶ ὑμᾶς εἰς τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

Κοντάκιον Όρθρου Μεγάλης Δευτέρας

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα·ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, προστασίαις τῶν ἀσωμάτων, σῶσον ἡμᾶς.»

 "Ο ΝΥΜΦΙΟΣ" στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Λέρου

"Ο ΝΥΜΦΙΟΣ" στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Καλύμνου.

 "Ο ΝΥΜΦΙΟΣ" στον Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνης Λέρου

Επιμέλεια:  Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, γραμματεύς Ιεράς Μητροπόλεως

Φωτογραφίες Νυμφίου: "12nissos press", π.Κων/νος Σμαλιός