Ο των όλων Κύριος, με την σημερινή ευαγγελική περικοπή, μας διδάσκει υψηλά διδάγματα και σωτήρια μαθήματα με την περικοπή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου.
Ο πλούσιος, αν και έβλεπε καθημερινά τον πτωχό Λάζαρο να πεινά και να πάσχει, ουδέποτε άνοιξε την πόρτα του οίκου του, ουδέποτε του πρόσφερε λίγη τροφή, ούτε ένα ρούχο, ούτε μία φροντίδα να του απαλύνει το πόνο από την κατάσταση της υγείας του που υπέφερε δεινώς. Άσπλαχνος και σκληρός ο πλούσιος.
Αλλά τι το παράδοξο. Απέθανε ο πτωχός και υπομονετικός Λάζαρος, και ευθύς οι άγγελοι του Θεού, αφού παρέλαβαν την ψυχή του, την οδήγησαν στους κόλπους του Αβραάμ. Στον τόπο της αναπαύσεως, όπου η χαρά και η αιώνιος ευφροσύνη.
Απέθανε και ο άσπλαχνος πλούσιος και ετάφη, αφού τον άρπαξαν οι δαίμονες και τον οδήγησαν στον Άδη για να βασανίζεται εκεί αιώνια στην κόλαση και συνεχή θλίψη.
Σ’ αυτή τη δεινή θέση ευρίσκονται οι αμαρτωλοί και άνομοι, να θλίβονται όταν βλέπουν στον παράδεισο τους δικαίους και αγίους, που στον πρόσκαιρο και μάταιο τούτο κόσμο τους περιφρονούσαν, όπως ο πλούσιος του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος περιφρόνησε τον πτωχό και πονεμένο Λάζαρο.
Σ’ αυτή τη δεινή κατάσταση και ο άθλιος πλούσιος δεν τολμά να επικαλεστεί ευθέως την βοήθεια του πτωχού Λαζάρου, γιατί ντρέπεται καθότι ουδέποτε εν τη ζωή βοήθησε τον πτωχό και πονεμένο Λάζαρο, αλλά ζητά την βοήθεια μέσω του φιλόξενου Αβραάμ. Πάσχω λέγει πάτερ μου δεινώς από τις φλόγες αυτές του σκληρού Άδη και παρακαλώ «ελέησόν με».
Το αλάνθαστο στόμα του Κυρίου δια του διαλόγου αυτού διδάσκει και διαβεβαιοί τον άνθρωπο της κάθε εποχής ότι υπάρχει κόλαση και θλίψη και στενοχώρια και φλόγα πυρός άσβεστη ανάλογη προς τα εκεί βασανιζόμενα ακάθαρτα και ζοφερά πνεύματα, τους δαίμονες.
Τι ωφέλησαν ο πλούτος και οι καθημερινές απολαύσεις τον πλούσιο; Σε τίποτε, μόνο που τον έρριψαν στον αιώνιο βάσανο. Η κατάχρηση της ευτυχίας του παρόντος βίου έφερε αυτόν στην δυστυχία του μέλλοντος.
Σε τι θα ωφελήσουν τον άνθρωπο της κάθε εποχής οι μάταιες διασκεδάσεις του κόσμου τούτου, η πολυτέλεια, η περιφρόνηση των πτωχών και η ασωτία; Σε τίποτε, το μόνο που προετοιμάζει την αιώνια δυστυχία του, ως ο πλούσιος του ευαγγελίου.
Τι κέρδισε ο πτωχός Λάζαρος που με υπομονή και καρτερία υπέμεινε τις θλίψεις, και την περιφρόνηση του άσπλαχνου πλουσίου; Κέρδισε τους κόλπους του Αβραάμ και την αιώνια ζωή και θεία μακαριότητα.
Η αιτία της σωτηρίας και της μακαριότητας είναι αληθώς η αρετή, η ευσπλαχνία, η ελεημοσύνη, η υπομονή, η καρτερία, η πίστη και η ελπίδα, και πάντων τούτων μείζον η αρετή της αγάπης, και αιτία της κολάσεως είναι η αμαρτία, η ανομία και η ασπλαχνία.
Σε οιανδήποτε θέση και αν ευρίσκεται ο άνθρωπος, είτε στην θέση του πλουσίου, είτε στην θέση του πτωχού, δύναται εάν θέλει να σωθεί, ο μέν πλούσιος να κάνει καλή χρήση του πλούτου του ως ο Αβραάμ, ο δε πτωχός να υπομένει στην πτώχεια του, ενθυμούμενος τον πτωχό Λάζαρο και τα παθήματα εκείνα του Δικαίου Ιώβ.
Αδελφοί μου,
Ο Θεός κατά την δικαία αυτού κρίση και αγαθότητα έφερε έναν έκαστο από εμάς στον κόσμο σε διαφορετική θέση για να δοκιμάζεται του καθενός η προαίρεση και η ελευθερία, αλλά συγχρόνως και άλλα μέσα σωτήρια για να μορφωθούμε κατά το άγιο Αυτού θέλημα και να γίνουμε και εμείς άξιοι πολίτες της ουρανίου βασιλείας Του.
Η σωτηρία της ψυχής μας είναι το πολυτιμότερο αγαθό, και η περί αυτής φροντίδα και εργασία προς κτήση αυτής είναι το πρώτο και μέγιστο καθήκον μας όσον ζούμε κινούμεθα και υπάρχουμε.
Λοιπόν ας εγερθούμε από τον ύπνο της ραθυμίας και να ζητήσουμε από τον Ζωοδότη Κύριο το πολυτιμότερο αγαθό την σωτηρία της ψυχής μας. ΑΜΗΝ.
+ Ο Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παΐσιος