Με λαμπρότητα και την αρμόζουσα εκκλησιαστική τάξη τελέσθηκε στα νησιά της Μητροπόλεώς μας, την Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2022, η μνήμη των Τριών Μεγάλων Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΜΝΟ
Την παραμονή το εσπέρας (Σάββατο 29/1), στον Ιερό Ναό Αναστάσεως του Κυρίου Καλύμνου, του οποίου το δεξιό κλίτος είναι αφιερωμένο στους Τρεις Ιεράρχες, τελέστηκε ο Μέγας πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παϊσίου.
Στο τέλος του εσπερινού ο Μητροπολίτης ευλόγησε την βασιλόπιτα του Σωματείου «Οι Τρεις Ιεράρχες», όπου μίλησε η πρόεδρος του σωματείου και έγινε η κλήρωση της λαχειοφόρου. Νικήτρια ήταν κα Πόπη Σπλαγκούνια η οποία κέρδισε τρία εργόχειρα.
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Με την αρμόζουσα εκκλησιαστική βυζαντινή παράδοση στην Κάλυμνο εορτάστηκε η εορτή των τριών μεγάλων διδασκάλων της Εκκλησίας μας, αλλά και της ελληνικής παιδείας Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Την Κυριακή 30.1.2022, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Παναγίας Κεχαριτωμένης Χώρας, τελέστηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παϊσίου, συλλειτουργούντος του Αρχιερατικού Επιτρόπου Καλύμνου πρωτ. Αμφιλοχίου Σακαλλέρου και του ιεροδιακόνου π. Σταύρου Μάρθα.
Παρέστησαν ο Έπαρχος κ. Εμμ.Μουσελής, ο κ. Ι. Μαστροκούκος, ο κ. Παναγιώτης Γιαμαίος, του αναγνωστηρίου «ΑΙ ΜΟΥΣΣΑΙ» Καλύμνου, η κα. Καλλιόπη Κουτούζη Vogelzang μέλος του Ερυθρού Σταυρού, οι άρχοντες της ΜΧΕ κ.κ. Γεώργιος Χατζηθεοδώρου, Κωνσταντίνος Κυριάκος Χατζηδάκης, η διευθύντρια του 2ου δημοτικού σχολείου Χώρας Καλύμνου κα Σεβασμία - Αικατερίνη Κουτσουράη, η διευθύντρια του 3ου δημοτικού σχολείου Καλύμνου κα. Στάλα, η κα Κατερίνα Εμμανουήλ Διοικήτρια του Νοσοκομείου Καλύμνου, πολλοί εκπαιδευτικοί, μαθητές και μαθήτριες με τη σημαία του σχολείου, όπου έψαλαν προ της ιεράς εικόνος των τριών Ιεραρχών το απολυτίκιο των τριών μεγίστων φωστήρων υπό την διεύθυνση των εκπαιδευτικών κας Νομικής Καζαβούλη και κ. Νικολάου Παπαθεμελή, ενώ στο τέλος εψάλη και ο Εθνικός μας Ύμνος.
Ο Μητροπολίτης ομίλησε στους μαθητές και ζήτησε από τον Μέγα Διδάσκαλο τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό δια πρεσβειών των Αγίων, η εξ ύψους του Θεού Σοφία να φωτίζει διδάσκοντας και διδασκομένους.
Ο προϊστάμενος του Ι. Ναού πρωτ. Αμφιλόχιος Σακαλλέρος και η εκκλησιαστική επιτροπή προσέφεραν στην αίθουσα καφέ και διάφορα τοπικά γλυκίσματα, η δε διευθύντρια προσέφερε εκ μέρους του σχολείου λουκουμάδες τόσο εντός του ναού, όσο και στην αίθουσα κατά την δεξίωση.
Κατά τις ανωτέρω ιερές ακολουθίες και εκδηλώσεις, λόγω της πανδημίας, τηρήθηκαν τα υπό του νόμου προβλεπόμενα μέτρα.
Φωτογραφίες: Σεβασμία Κουτσουράη, Κλεάνθης Μαρτίνος.
ΣΤΗΝ ΛΕΡΟ
Την παραμονή το εσπέρας (Σάββατο 29/1), στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου», ετελέσθη πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, στον οποίο χοροστάτησε ο Θεοφ. Επίσκοπος Στρατονικείας κ. Στέφανος.
Το πρωί της Κυριακής 30/1, τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, της οποίας προέστη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Στρατονικείας κ. Στέφανος, πλαισιωμένος από τον Αρχιερατικό Επίτροπο πρωτ. Νικόδημο Φωκά και τον εφημέριο του Ναού π. Νικόλαο Ταχλιαμπούρη.
Στο ιερό αναλόγιο έψαλλαν ο μουσικολογιώτατος Ελευθέριος Χατζηλάρης, και οι ιεροψάλται Ιωάννης Χατζηλάρης, Άγγελος Αγγελίδης και Ιωάννης Γκιουζέππος.
Το παρόν έδωσαν ο Δήμαρχος Μιχ.Κόλιας, η Διευθύντρια του Δημ.Σχολείου Αγίας Μαρίνας Σιμέλα Κινεβεζίδου, εκπαιδευτικοί και αρκετοί πιστοί.
Το Μήνυμα του Μητροπολίτου μας για την ημέρα των Τριών Ιεραρχών ανέγνωσε ο Αρχιερατικός Επίτροπος πρωτ. Νικόδημος Φωκάς.
Κατόπιν ετελέσθη επιμνημόσυνη δέηση δια τους Μεγάλους Ευεργέτες, Ευεργέτες και Δωρητές της νήσου, καθώς και των αειμνήστων Διδασκάλων του Γένους.
Ιερή και ιδιαιτέρως συγκινητική, ήταν η στιγμή κατά την οποία ο Αρχιερατικός Επίτροπος π. Ν. Φωκάς, ανέγνωσε τον μεγάλο κατάλογο των αοιδίμων Μεγάλων Ευεργετών, Ευεργετών και Δωρητών της Παιδείας της νήσου και των Ευαγών Ιδρυμάτων της Ιεράς Μητροπόλεως, ως επίσης και τα ονόματα των αοιδίμων Διδασκάλων του Γένους, που σε χρόνια σκλαβιάς και δουλείας γαλούχησαν γενεές γενεών στα νάματα της Ορθοδόξου Πίστεως και Φιλτάτης Πατρίδος.
Τέλος, ετελέσθη το ετήσιο μνημόσυνο των τριών ηρώων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, Χριστόδουλου Καραθανάση, Παναγιώτη Βλαχάκου και Έκτορα Γιαλοψού, που έχασαν τη ζωή τους πριν 26 χρόνια, κατά την εκτέλεση του υπέρτατου καθήκοντος προς την Πατρίδα, την νύκτα της 30/31 Ιανουαρίου 1996 στην κρίση των Ιμίων.
Οι λοιπές εκδηλώσεις για τον εορτασμό των Τριών Ιεραρχών (καταθέσεις στεφάνων στις προτομές των Μεγάλων Ευεργετών στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Αγίας Μαρίνας και η σχετική ομιλία στον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού), δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των ισχυόντων μέτρων δια την προστασία της δημόσιας υγείας.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ
Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το 330. Οι γονείς του Βασίλειος και Εμμέλεια, μαζί με τη γιαγιά του Μακρίνα, φρόντισαν να γεμίσουν την ψυχή του με ευσέβεια και αγάπη για την Εκκλησία. Σπούδασε στις πιο ονομαστές σχολές της εποχής του, με αποκορύφωμα τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών. Εκεί , μαζί με το φίλο του Γρηγόριο το Ναζιανζηνό, σπούδασε τέσσερα χρόνια (351-355), φιλοσοφία, νομικά, ρητορική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική και ιατρική. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του επέστρεψε στην πατρίδα του και εργάστηκε ως δικηγόρος και δάσκαλος της ρητορικής. Παράλληλα επισκέφτηκε διάφορα ονομαστά μοναστικά κέντρα προκειμένου να γνωρίσει την μοναχική ζωή. Το 360 αποσύρθηκε μαζί με το φίλο του Γρηγόριο σε ερημική τοποθεσία, κοντά στον Ίρη ποταμό του Πόντου, όπου μόνασε ως το 363 μελετώντας και συγγράφοντας. Το 363 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Καισάρεια, αναπτύσσοντας τεράστια φιλανθρωπική δράση. Το 370 εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Καισάρειας της Καππαδοκίας. Τότε αρχίζει ένα καταπληκτικό κοινωνικό έργο. Ίδρυσε την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα ευποιΐας, το οποίο περιλάμβανε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, πτωχοκομείο, επαγγελματικές σχολές, κλπ. Μέσα σε αυτό έβρισκαν καταφύγιο και βοήθεια χιλιάδες άνθρωποι. Κατά τον φοβερό λιμό του 367-368 έσωσε από βέβαιο θάνατο όλους τους φτωχούς της ευρύτερης περιοχής της Καισάρειας. Ταυτόχρονα ανέπτυξε τεράστια ποιμαντική και συγγραφική δράση. Υπήρξε δεινός θεολόγος, μέγας συγγραφέας, του οποίου το έργο αποτελεί μέχρι σήμερα πρωτοπόρο. Εξαιτίας του φιλάσθενου οργανισμού του και του αφάνταστου κόπου του έργου του πέθανε νέος 49 ετών την 31 Δεκεμβρίου του 378. Η κηδεία του έγινε την 1η Ιανουαρίου του 379 με πρωτοφανείς εκδηλώσεις σεβασμού και τιμής από εχθρούς και φίλους. Η Εκκλησία μας την ημέρα αυτή τιμά την μνήμη του.
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος γεννήθηκε το 329 στην Ναζιανζό της Καππαδοκίας. Ο πατέρας του Γρηγόριος και Νόννα εύποροι όντες έδωσαν μεγάλη μόρφωση μα και ευσέβεια στο παιδί τους. Φοίτησε στις ονομαστές σχολές της Καισάρειας της Καππαδοκίας, της Καισάρειας της Παλαιστίνης, της Αλεξάνδρειας και των Αθηνών. Όπως αναφέραμε εκεί γνωρίστηκε με τον Βασίλειο. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του γύρισε στην Ναζιανζό και προτίμησε να αφιερωθεί στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Μόνασε για ένα χρόνο μαζί με το Βασίλειο στον Ήρι ποταμό του Πόντου και στη συνέχεια χειροτονήθηκε επίσκοπος Σασίμων. Το 379 σύνοδος επισκόπων της Αντιόχειας αποφάσισε να μεταβεί ο Γρηγόριος στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αρειανική λαίλαπα στην Βασιλεύουσα. Με ορμητήριο ένα μικρό ναό κήρυττε στα πλήθη και σε μικρό χρονικό διάστημα κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αίρεση. Το 380 αναδείχτηκε αρχιεπίσκοπος της Κωνσταντινούπολης χωρίς ουσιαστικά να το επιθυμεί. Όταν κάποιοι αμφισβήτησαν την εκλογή του για τυπικούς λόγους παραιτήθηκε και επέστρεψε στην Καππαδοκία, ζώντας το υπόλοιπο του βίου του με προσευχή, άσκηση, φιλανθρωπία και ησυχία. Συνέγραψε τεράστιο θεολογικό και ποιητικό έργο. Πέθανε στις 25 Ιανουαρίου του 390. Την ημέρα αυτή τιμά η Εκκλησία τη μνήμη του.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 354. Ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης, τον οποίο μετέστρεψε στον Χριστιανισμό η σύζυγός του και μητέρα του Ιωάννη υπέροχη Ανθούσα. Αφού ολοκλήρωσε την εγκύκλιο μόρφωσή του, προσκολλήθηκε στον ονομαστό ειδωλολάτρη Λιβάνιο ώστε να συμπληρώσει τις σπουδές του στην ρητορική και τη φιλοσοφία. Η επίδοσή του ήταν τέτοια ώστε ο Λιβάνιος τον προόριζε για διάδοχό του στη Σχολή! Αμέσως μετά σπούδασε Θεολογία στην ονομαστή Θεολογική Σχολή της Αντιόχειας. Άσκησε για λίγο χρόνο το επάγγελμα του ρήτορα, στο οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Όμως πολύ γρήγορα εγκατέλειψε την κοσμική δόξα, το προσοδοφόρο επάγγελμα και τις ιαχές του πλήθους και αφιερώθηκε στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Το 380 χειροτονήθηκε διάκονος και το 385 πρεσβύτερος στην Αντιόχεια. Για δεκατρία ολόκληρα χρόνια εργάστηκε δραστήρια και αναδείχθηκε πρότυπο ποιμένα, διδασκάλου και κοινωνικού εργάτη. Πλήθος αναξιοπαθούντων έβρισκαν κοντά του πνευματική και υλική στήριξη. Το 398 οδηγήθηκε παρά τη θέλησή του να αναλάβει το θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Ως Αρχιεπίσκοπος της Βασιλεύουσας ανέλαβε έναν τιτάνιο αγώνα κατά της διαφθοράς και της ακολασίας που είχε επικρατήσει στην πλούσια πρωτεύουσα του κράτους. Ξεκίνησε το ξεκαθάρισμα από την Εκκλησία και έφτασε μέχρι τα ανάκτορα και ιδιαίτερα στηλίτευσε την διεφθαρμένη αυτοκράτειρα Ευδοξία Ήρθε σε ρήξη με τους ισχυρούς του χρήματος και της κρατικής εξουσίας. Όλοι αυτοί κατόρθωσαν ακόμα και με απόφαση ψευδοσυνόδου (Ιέρειας του 407) να εξοριστεί δύο φορές στον Πόντο. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 δεν άντεξε τις κακουχίες και πέθανε καθ’ οδόν στα βάθη της Αρμενίας. Το έργο του Ιωάννη υπήρξε τεράστιο. Το συγγραφικό του έργο κολοσσιαίο. Η κοινωνική του προσφορά ανεκτίμητη. Η Εκκλησία μας του προσέδωσε τον τίτλο Χρυσόστομος, διότι υπήρξε πραγματικά ο μεγαλύτερος Πατέρας ρήτορας.
Η τριάδα των κορυφαίων αυτών ιεραρχών της Εκκλησίας μας, έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση των πιστών, αλλά και της ανθρώπινης ιστορίας, ως οι φωτεινές εκείνες προσωπικότητες οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου πολιτισμού. Είναι οι εκπρόσωποι μιας πλειάδας φωτόμορφων πατέρων της Εκκλησίας μας οι οποίοι όχι μόνο διέσωσαν ό,τι πολύτιμο είχε δημιουργήσει η ανθρώπινη διάνοια ως τότε, κυρίως των Ελλήνων, αλλά μέσα στο πνεύμα του φωτός, της ελευθερίας και της αγάπης της απαράμιλλης διδασκαλίας του Χριστού, συνέθεσαν τον νέο πολιτισμό του κόσμου, τον ελληνοχριστιανικό.
Επιμέλεια: Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματεύς Ιεράς Μητροπόλεως