«Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου»
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ο κατ’ εικόνα Θεού άνθρωπος αποτελείται από σώμα και ψυχή - είναι δισύνθετος. Είναι γεγονός ότι η ψυχική κατάσταση έχει επίδραση και επί του σώματος, και το αντίθετο, δια τούτο πρέπει να είναι υγιής η ψυχή εν σώματι υγιές, για να μπορέσει ο άνθρωπος να εκτελέσει τον υψηλό του προορισμό.
Ο παράλυτος του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος ήτο δυστυχής, ήτο επί έτη πολλά καθηλωμένος στο κρεβάτι του πόνου και επί του στρώματος των κακώσεων και ήτο αδύναμος να δράσει. Ήταν παράλυτος στο σώμα και στη ψυχή.
Ο Ιατρός της ψυχής και του σώματος, ο Θεάνθρωπος Ιησούς, αφού είδε την πίστη του ανθρώπου αυτού, θεραπεύει πρώτα τα ψυχικά τραύματα, όπου η θεραπεία αυτή φέρει και την ίαση του σώματός του. Παρέχει στον άλλοτε παράλυτο την μεγάλη χαρά και ευλογία να επιστρέψει υγιής στο σπίτι του. Το δε «αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου», προϋποθέτει μετάνοια και ειλικρινή εξομολόγηση, πράγμα το οποίο βλέπει κανείς στο πρόσωπο του παραλυτικού εκείνου ανθρώπου της Καπερναούμ.
Η Εξομολόγηση είναι το Μυστήριο εκείνο της Εκκλησίας μας, με το οποίο συγχωρούνται οι τυχόν αμαρτίες μας με την χάρη του Αγίου Πνεύματος, που τις διαπράξαμε μετά τη Βάπτισή μας.
Το Μυστήριο της Εξομολόγησης είναι θεοσύστατο, το παρέδωσε αυτός ο Ιησούς Χριστός, ο αιώνιος δομήτωρ της Εκκλησίας μας: «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ· καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ».
Ο άνθρωπος εκείνος που μετανοεί, προσέρχεται, ανοίγει την καρδιά του και με δάκρυα μετανοίας εναποθέτει το βάρος των αμαρτιών του στον Πνευματικό Πατέρα, που είναι ο αντιπρόσωπος του Θεού στην γη και παίρνει την άφεση, την συγχώρηση: «Παιδί μου, ο Θεός να σε συγχωρέσει», του λέγει ο Πνευματικός.
Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι, μετάνοια σημαίνει να νιώθει κανείς μία εσωτερική πικρία, αγωνία και στενοχώρια για τις αμαρτίες του. Μετάνοια επίσης δεν σημαίνει να νιώθει ο άνθρωπος μελαγχολία, απογοήτευση για την ψυχική του κατάσταση. Αυτά τα συναισθήματα δεν έχουν σχέση με το μυστήριο της μετανοίας και εξομολόγησης. Τα συναισθήματα αυτά είναι εκδηλώσεις πληγωμένου εγωϊσμού που μαυρίζουν την ψυχή και δεν την οδηγούν στον Θεό.
Ο Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης λέγει, «όταν ο άνθρωπος δεν έχει μετάνοια στενοχωριέται από εγωϊσμό, από ανθρωπαρέσκεια, επειδή ξέπεσε στα μάτια των άλλων και έχει μέσα του αγωνία, φόβο, φαρμάκι».
Με την ειλικρινή μετάνοια και εξομολόγηση ο άνθρωπος ελευθερώνεται από την αμαρτία, γίνεται νέος άνθρωπος κατά Χριστό και με την Θεία Χάρη και το άπειρο έλεος του Θεού Πατρός λαμβάνει, ως δώρο πολύτιμο, την ειρήνη της ψυχής του και την δύναμη να πράττει την αρετή, το καλό, το τέλειο, το αγαθό.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, τον οποίο τιμά σήμερα η Εκκλησία μας με ύμνους και ωδές πνευματικές, λέγει ότι «μετάνοια είναι το να μισείς την αμαρτία και να αγαπάς την αρετή, να φεύγεις μακριά από το κακό και να κάνεις το καλό» και πολύ περισσότερο «μετάνοια είναι μία προσωπική ολόψυχη έξοδος από την αμαρτία και είσοδος στον Θεό». «Μετάνοια», λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, «πάσης ψυχικής και σωματικής ασθενείας ιατρείον και σωτήριον φάρμακον».
Αγαπητοί μου αδελφοί,
«Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι, κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Ο Κύριος μας καλεί να μας θεραπεύσει από τις πληγές μας, να μας ανακουφίσει από το βάρος της αμαρτίας και να μας απαλλάξει από τις κακίες μας. Μας καλεί πάντοτε, ιδιαιτέρως τις άγιες αυτές ημέρες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, να προστρέξουμε στον πνευματικό πατέρα μας και εν μετανοία και εξομολογήσει να εναποθέσουμε σ’ Αυτόν το βάρος των αμαρτιών μας, δια να λάβουμε παρά Θεού την άφεση και συγχώρηση.
Ας μην αναβάλουμε για το τέλος της ζωής μας την Ιερά Εξομολόγηση, διότι δεν γνωρίζουμε την ώρα του θανάτου μας, ο οποίος «ως κλέπτης εν νυκτί έρχεται». Μετά τον θάνατο δεν υπάρχει μετάνοια και διόρθωση. Μετά θάνατον υπάρχει κρίση και ανταπόδοση.
Ας μην απελπιζόμαστε, εάν πράξαμε πολλές αμαρτίες. Ο Θεός Πατέρας μας, αγαθός, πολυεύσπλαχνος και οικτίρμων, θα συγχωρήσει δια του αίματος του Μονογενούς Υιού Αυτού όλες τις αμαρτίες μας· «έστιν ελπίς και μετά την αμαρτίαν, έστιν ίασις και μετά το έλκος», μας λέγει ο Μέγας Βασίλειος.
Ας προσέλθουμε, λοιπόν, τώρα που υπάρχει καιρός μετανοίας στο λουτρό της Ιεράς Εξομολόγησης με συντετριμμένη την καρδιά και με ειλικρινή ταπείνωση ενώπιοι ενωπίω στον πνευματικό μας, για να ακούσουμε από τα χείλη του, εκείνο που άκουσε και ο παράλυτος της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής από το αψευδές στόμα του Θεανθρώπου Ιησού: «τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου, άρον τον κράββατόν σου και περιπάτει». ΑΜΗΝ.
+ Ο Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παΐσιος