Πλησιάζει η μεγάλη δεσποτική εορτή των Χριστουγέννων, η μητρόπολη των εορτών. Στις εκκλησίες μας, εν όψει της αθρόας προσελεύσεως στην Θεία Κοινωνία, διαβάζεται η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου.

Ο Κύριος μας παρομοιάζει τον εαυτό του με έναν οικοδεσπότη, ο οποίος κηρύσσει μεγάλη και τιμητική πρόσκληση για την χαρά της βασιλείας Του. Και την παρομοιάζει με Δείπνο για να δείξει την επισημότητα και την μεγαλειώδη  ευφροσύνη. Στέλνει τους δούλους Του, τους Προφήτες και τους Αποστόλους, να καλέσουν όσους διάλεξε για να χαρούν την βασιλεία Του και με αναίδεια όλοι παραιτούνται, προβάλλοντας φτηνές δικαιολογίες.

Ο Κύριος εκ νέου στέλνει τους δούλους Του για να καλέσουν στην τράπεζα της τρυφής, όχι πλέον όσους θεωρούνται κλητοί, αλλά τους ανάπηρους, τους φτωχούς, τους πονεμένους. Και αφού ακόμα η αγάπη Του έχει χώρο άπλετο να σώσει κι άλλους από την τραγική ανθρωπότητα  καλεί για δεύτερη φορά και τους περιθωριακούς, τους ασήμαντους και καταφρονεμένους. Έτσι αυτοί οι οποίοι δεν καλέστηκαν εξ αρχής ή δεν άκουσαν την μεγάλη κλήση στο τέλος ωφελήθηκαν. Ενώ οι εξ αρχής προσκεκλημένοι έμειναν εκτός του Δείπνου.

Είναι γενικά παραδεκτό στην εκκλησιαστική συνείδηση ότι κάθε εορτή και σύναξη της Εκκλησίας μας έχει ως κέντρο της την τέλεση της Θείας Λειτουργίας και την συμμετοχή μας στο Άγιο Ποτήριο. «Αεί Πάσχα τελώ» σημειώνει ο Ιερός Χρυσόστομος προκειμένου για την Θεία Ευχαριστία. Η εορταστική χαρά και βιωματική συμμετοχή στην εορτή ουσιαστικά αναφέρεται στην προσέλευσή μας στο Άγιο Ποτήριο. Εκεί τελείται η μυστική ανάμνηση των φρικτών γεγονότων της θείας Οικονομίας και εκεί βιώνει ζωντανά ο πιστός ότι έζησε και εποίησε ο Χριστός για την σωτηρία μας. Την Γέννηση, τα Πάθη, την Ανάσταση, την Δευτέρα Παρουσία Του.

Ο Ιερός Χώρος και Χρόνος της Θείας Λειτουργίας μας μεταφέρει ακριβώς την στιγμή των τελουμένων στην Βηθλεέμ, τον Ιορδάνη, το υπερώον του Μυστικού Δείπνου, τον Γολγοθά. Την νύχτα της Γέννησης, την φοβερή ημέρα του Πάθους, την λαμπροφόρο εκείνη νύχτα της Αναστάσεως. Δεν είναι απλά ανάμνηση, αλλά συμμετοχή στα του Χριστού. Είναι λοιπόν παραπάνω από φανερό ότι εορτασμός χωρίς συμμετοχή στα φρικτά Ιερά Μυστήρια είναι ανούσιος και ανυπόστατος. Χριστούγεννα χωρίς Θεία Κοινωνία είναι μια ψιλή αναπαράσταση, μια ακόμα ημέρα χωρίς πνευματικό αποτύπωμα στις ψυχές μας.

Στους παρητημένους της παραβολής, αυτούς που είχαν γυναίκα, βόδια και αγρούς να απασχολούν την ζωή τους και γνώριζαν πως να περιφρονούν την θεϊκή κλήση με σπουδαίες προφάσεις, αναγνωρίζουμε δυστυχώς πολλούς τύπους πιστών. Πού καιρός για μετάνοια, για πνευματική προετοιμασία, για Εκκλησία, Μυστήρια και άλλα άυλα και ασώματα! Τον άνθρωπο τον απασχολεί πλέον ότι μπορεί να δει, να αγγίξει, να ικανοποιήσει τις βιοτικές του μέριμνες και να φανεί συνεπής στις κοινωνικές συνθήκες. Η πραγματικότητα πέρα από την ύλη απασχολεί μόνο κάποιους αργόσχολους και καθόλου πρακτικούς ανθρώπους. Τα θρησκευτικά καθήκοντα είναι απλώς καθήκοντα, τα οποία έχουμε την επιλογή να τα ξεχνάμε όταν είμαστε πολυάσχολοι, γιατί άλλωστε είμαστε και περισπούδαστοι ελεύθεροι άνθρωποι.  Αλλοίμονο τι σκοτασμός και τι αναίδεια! Ο άνθρωπος υποδουλώθηκε στα πρόσκαιρα και μάταια και γύρισε την πλάτη στα ουσιαστικά, τα κύρια, τα αιώνια!

Ένας μεγάλος διδάσκαλος του Γένους, ο Ηλίας Μηνιάτης, μας δίνει το στίγμα αυτών των ημερών σε μια περίφημη ομιλία του: Ο Χριστός γεννήθηκε στην Βηθλεέμ της Ιουδαίας. «Ιουδαία», σημαίνει «εξομολόγηση». «Βηθλεέμ», σημαίνει «οίκος άρτου». Αυτά, αλληγορικά, σημαίνουν πως όποιος αυτές τις άγιες μέρες θέλει να πάει στην Ιουδαία, δηλαδή στην ιερή εξομολόγηση, ας πάει και προς τη Βηθλεέμ• δηλαδή, ας πλησιάσει στο θυσιαστήριο όπου βρίσκεται ο Οίκος του Άρτου της Ζωής. Θέλω να πω μ’ αυτό ότι, όποιος θέλει να γιορτάσει επάξια τη Γέννηση του Χριστού, ας εξομολογηθεί και ας μεταλάβει. Αυτός είναι ο σκοπός της αγίας μας Εκκλησίας, που όρισε μέσω της νηστείας των Χριστουγέννων να προετοιμαστούμε για την εξομολόγηση και για τη Θεία Μετάληψη.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Για να φθάσουμε στην πνευματική αυτή Βηθλεέμ της Ιουδαίας και για να βρούμε τον Βασιλιά του ουρανού και της γης, ας ακολουθήσουμε τους τρεις εκείνους ευλαβικούς Μάγους. Εκείνοι, οδηγούμενοι από έναν Αστέρα που τους φανερώθηκε τότε στον ουρανό, τους έδειξε ακριβώς την οδό και τον τόπο που γεννήθηκε ο Χριστός. Κι εμείς τώρα έχουμε γι’ Αστέρα τον Λόγο του Θεού, το Ιερό Ευαγγέλιο και τον Νόμο της Χάριτος.

Λέει ο Προφήτης Δαβίδ: «Ο Νόμος Σου μου είναι λυχνάρι για να μπορώ να περπατάω και φως στα μονοπάτια μου» (Ψαλμ. 118, 105). Έχουμε στα πόδια μας αυτό το λυχνάρι, για να βλέπουμε πώς ακριβώς να περπατάμε• έχουμε αυτό το φως στους δρόμους μας για να μη χαθούμε μέσα στην πλάνη αυτής της μάταιης ζωής.

Οι Μάγοι, σαν έφθασαν και είδαν εκείνο το Θείο Παιδίον μαζί με τη Μητέρα Του, τη Μαρία, έπεσαν καταγής με πολύ ευλάβεια και Το προσκύνησαν. Άνοιξαν τους θησαυρούς τους και Του χάρισαν τα Δώρα, που ήταν χρυσάφι, λιβάνι και σμύρνα. Με τούτα τα Δώρα ήθελαν να Τον αναγνωρίσουν, σαν βασιλιά με το χρυσάφι, σαν Θεό με το λιβάνι και σαν θνητό άνθρωπο με τη σμύρνα.

Έτσι λοιπόν κι εμείς• αφού πλησιάσουμε στην εξομολόγηση και τη θεία Μετάληψη για να βρούμε τον Χριστό, πρέπει να Του προσφέρουμε τρία δώρα: πρώτα απ’ όλα την καρδιά μας, η οποία πρέπει να είναι καθαρή σαν το χρυσάφι, καθαρή από κάθε επιθυμία κι από κάθε αισχρό λογισμό. Δεύτερον, το πνεύμα μας, που πρέπει να είναι αναμμένο σαν το λιβάνι, στην αγάπη του Θεού και του πλησίον• και, όπως το λιβάνι, να εκπέμπει με την ευλάβεια οσμή ευωδίας πνευματικής. Τρίτον, τη σμύρνα, που δηλώνει τη νέκρωση των παθών και της σαρκός με τη συντριβή και την κατάνυξη. Ή αλλιώς, ας Του προσφέρουμε επίσης κι αυτά τα τρία δώρα: χρυσάφι, δηλαδή την ελεημοσύνη• λιβάνι, δηλαδή την προσευχή• και σμύρνα, δάκρυα καυτά της μετανοίας. Αυτές είναι οι προετοιμασίες της αληθινής εξομολογήσεως και της άξιας Μεταλήψεως.

Οι Μάγοι, αφού προσκύνησαν τον Χριστό, δεν γύρισαν από τον ίδιο δρόμο απ’ τον οποίο ήρθαν στην αρχή, μονάχα άλλαξαν δρόμο κι αναχώρησαν για τη χώρα τους από μια άλλη οδό (βλ. Ματθ. 2, 12). Αυτό είναι το πιο αναγκαίο που πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Όταν, λοιπόν, αυτές τις μέρες εξομολογηθούμε και μεταλάβουμε, δεν πρέπει να γυρίσουμε πάλι από την ίδια οδό που ήρθαμε πρώτα. Όχι. «Δι’ άλλης οδού»: ν’ αλλάξουμε δρόμο, ν’ αλλάξουμε ήθη, ν’ αλλάξουμε ζωή. «Δι’ άλλης οδού»: ας πάρουμε τον άλλο δρόμο της χριστιανικής αρετής• με λίγα λόγια, ας αφήσουμε εκείνη την οδό της κακής μας συνήθειας που μας έφερνε στην κόλαση. Ας περπατήσουμε μιαν άλλη οδό, την οδό μιας τέλειας διόρθωσης του βίου μας, που μας φέρνει στην αιώνια ζωή.

Και ο ιερός υμνωδός των Χριστουγέννων μας προσκαλεί: «Ξενίας Δεσποτικῆς, καὶ ἀθανάτου τραπέζης, ἐν πενιχρῷ Σπηλαίῳ, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοὶ δεῦτε ἀπολαύσωμεν, σεσαρκωμένον Λόγον, ἀπορρήτως μαθόντες, ὅν μεγαλύνομεν», δηλαδή, «Ελάτε να απολαύσουμε με ανυψωμένο τον ψυχικό μας κόσμο, την φιλοξενία που μας κάνει ο Δεσπότης Χριστός και να απολαύσουμε το αθάνατο τραπέζι σε ταπεινό και χαμηλό Σπήλαιο, γιατί μάθαμε από το Λόγο του Θεού διδασκαλίες σπουδαίες. Αυτόν ας Τον δοξάσουμε με μεγάλη δόξα»!

Ας μην φανούμε ανάξιοι μιας τέτοιας υψηλής  πρόσκλησης, αγαπητοί μου! Με ταπεινή  καρδιά,  καθαροί όσον δυνατόν και προετοιμασμένοι, ας προσέλθουμε στα Θεία Μυστήρια! Να αξιωθούμε την δεσποτική δεξίωση και χαρά! Και παρακαθήμενοι στην ευφροσύνη του Κυρίου μας, ας μην κορεστούμε ποτέ, αλλά να μείνουμε για πάντα προσκολλημένοι σε Εκείνον, ο οποίος μετρίασε και έγινε άνθρωπος για την δική μας σωτηρία.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως