Στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, όπως ακούσαμε, ο Κύριος πηγαίνοντας στα Ιεροσόλυμα - μέσω της Σαμάρειας και της Γαλιλαίας των εθνών - και καθώς έμπαινε σε ένα χωριό, τον συνάντησαν δέκα λεπροί, και αυτοί στάθηκαν από μακριά και του φώναζαν δυνατά: «Ιησού, αφέντη, ελέησέ μας !».
Και ο καρδιογνώστης Κύριος, βλέποντας την δυστυχία των δέκα αυτών ανθρώπων, τους λέγει: «πηγαίνετε να σας εξετάσουν οι Ιερείς», και καθώς πήγαιναν να συναντήσουν τους ιερείς, καθαρίστηκαν από την φοβερά αρρώστεια της λέπρας.
Ένας από αυτούς, όταν είδε ότι είχε θεραπευθεί, γύρισε πίσω και με δυνατή φωνή δόξαζε τον Θεό, και το σπουδαιότερο, έπεσε με το πρόσωπο στα πόδια του Ιησού και τον ευχαρίστησε δια την μεγάλη ευεργεσία που του έκαμε, και αυτός ήταν Σαμαρείτης.
Τότε, ο «ετάζων καρδίας και νεφρούς και τα βάθη των ανθρώπων γινώσκων Κύριος», είπε: «μα, δέκα καθαρίστηκαν από την ασθένεια, οι άλλοι εννέα πού είναι; Κανένας τους δεν βρέθηκε να γυρίσει να δοξάσει τον Θεό, παρά μόνο τούτος εδώ ο αλλοεθνής;».
Και ο Μέγας Ιατρός της ψυχής και του σώματος λέγει στον ευγνώμονα εκείνο Σαμαρείτη: «Σήκω και πήγαινε στο καλό, η πίστη σου σε έσωσε».
Η Θεία Χάρις, «η πάντοτε τα ασθενή θεράπουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα», ενεργεί και βοηθά και κινεί σε μετάνοια και πίστη τον καλοπροαίρετο άνθρωπο. Εκείνο που θέλει να σωθεί, αλλά δεν έχει την δύναμη να κινηθεί, προς αναζήτηση και εύρεση της σωτηρίας, η Θεία Χάρις ενισχύει την ασθενή θέλησή του, ενεργεί και συντρέχει στην σωτηρία του, την ψυχική και σωματική.
Η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, είναι ένδειξη ευγενικής και αγαθής καρδιάς και η οποία εκδηλώνεται με λόγους και έργα. Ο ευγνώμων άνθρωπος έχει ευγνώμονα αισθήματα, αγαπά τον ευεργέτη του και ανταποδίδει το καλό, το αγαθό και μάλιστα παροτρύνει με την εκδήλωση της ευγνωμοσύνης του και τους αγαθούς ανθρώπους να πράττουν το αυτό, το αυτονόητο.
Οι εννέα Ιουδαίοι, αυτοί που δεν επέστρεψαν πίσω να πουν ένα «ευχαριστώ» δι’ όσα εποίησε σ’ αυτούς ο Κύριος, φάνηκαν αχάριστοι, αγνώμονες και αφιλότιμοι και έφυγαν.
Η αχαριστία, η έλλειψη ευγνωμοσύνης είναι ζωγραφισμένη στις σκληρές και αμετανόητες ψυχές των εννέα αυτών ανθρώπων, δια τούτο και ο Κύριος στην σημερινή ευαγγελική περικοπή καταδικάζει την αχαριστία και επαινεί την φιλοτιμία εκείνου του ανθρώπου που ευγνωμονεί τον ευεργέτη του.
Ο αχάριστος καταπατεί τον ηθικό νόμο και εμπαίζει τα ιερότερα των ανθρώπων αισθήματα· ο αχάριστος χωρίς καμία εντροπή δύναται να προδώσει και αυτόν ακόμη τον ευεργέτη του, προκειμένου να κερδίσει τον σκοπό του.
Ο αχάριστος είναι χειρότερος, είναι σκληρότερος και επιθετικότερος και από αυτά τα άλογα ζώα, τα οποία πολλάκις αναγνωρίζουν την ευεργεσία που τους γίνεται από τους κυρίους τους, και μάλιστα πολλές φορές ανταποδίδουν την ευεργεσία σώζοντες αυτούς από κινδύνους.
«Έγνω», λέγει ο Προφήτης Ησαΐας, «βούς τον κτησάμενον και όνος την φάτνην του κυρίου αυτού, Ισραήλ δε με ούκ έγνω, και ο λαός μου ού συνήκεν». Δηλαδή, το βόδι γνωρίζει τον κύριό του, και το γαϊδούρι γνωρίζει το παχνί του κυρίου του, ο Ισραήλ, όμως, εμέ δεν γνώρισε και ο λαός μου δεν ήλθε εις εαυτόν.
Δυστυχώς, πάντοτε υπάρχουν αχάριστοι προς τον ύψιστο Θεό, «τον εμπιμπλώντα εν αγαθοίς την επιθυμίαν ημών». Ο αχάριστος άνθρωπος αποβάλλει την ζωογόνο αγάπη, την πίστη, την ελπίδα στο Θεό, και όχι μόνο αυτό, αλλά και ευεργετούμενος από τον Πανοικτίρμονα Θεό αποβαίνει χειρότερος και από τους δαίμονες.
Ο αχάριστος, χωρίς ντροπή, υβρίζει αυτό τον Σωτήρα Χριστό, Εκείνον που έκλεινε ουρανούς και ήλθε στην γη και ευεργέτησε ποικιλοτρόπως το ανθρώπινο γένος και ο Οποίος εκουσίως έπαθε επί του Σταυρού δια την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Και ακούσαμε, και είδαμε στην σημερινή ευαγγελική περικοπή τον Μέγα Ιατρό της ψυχής και του σώματος, τον Κύριο της Δόξης, να εκφράζει το μέγα παράπονό του, αλλά συγχρόνως και να ελέγχει τους εννέα αχάριστους εκείνους λεπρούς, που δεν επέστρεψαν να ευχαριστήσουν τον ευεργέτη τους. «Ουχί οι δέκα εκκαθαρίσθησαν; οι δε εννέα πού; ούχ ευρέθησαν δούναι δόξαν των Θεώ».
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ο Ιερός Χρυσόστομος, θέλοντας να τονίσει το κακό πού γεννά η αχαριστία λέγει, τίποτε άλλο δεν έγινε αιτία να χαθούν οι Ιουδαίοι, όπως η αχαριστία τους. Και τις πολλές και ποικίλες τιμωρίες τους τίποτε άλλο δεν τις προκάλεσε τόσο πολύ όσο η αχαριστία. Και περισσότερο από τις σωματικές πληγές, χάθηκε διεφθάρει εξ αιτίας της αχαριστίας η ψυχή τους.
Δυστυχώς, και στις ημέρες μας πολλοί από εμάς τους χριστιανούς ομοιάζουμε με τους εννέα εκείνους αχάριστους Ιουδαίους, οι οποίοι αν και θεραπεύτηκαν από τον Υιό και Λόγο του Θεού, δεν επέστρεψαν να ευχαριστήσουν τον Θεό.
Εμείς, εάν θέλουμε να ακούσουμε εκείνο που είπε ο Κύριός μας στον ποτέ λεπρό Σαμαρείτη «αναστάς πορεύου, η πίστις σου σέσωκέ σε», ας προφυλάξουμε την ψυχή μας από την μεγάλη εκείνη λέπρα που λέγεται αχαριστία, και περιζωσμένοι με την ευχαριστία, ας ευχαριστούμε και ας δοξολογούμε τον Θεό Πατέρα μας, δι’ όσα εποίησε και ποιεί δι’ εμάς τα παιδιά του, όλες τις ημέρες της ζωής μας.
ΑΜΗΝ. Ο Λ.Κ.Α.Π.