«Ο δε ταπεινών ευατόν υψωθήσεται»
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Στην ωραία ωφέλιμη και διδακτική ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε σήμερα, την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου, την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου θεμελιώνεται η μεγάλη διδασκαλία, που καλείται αρετή της ταπεινοφροσύνης, στο μεγάλο χριστιανικό οικοδόμημα της σωτηρίας του ανθρώπου.
Δύο άνθρωποι ήλθαν να προσευχηθούν στο Ιερό, ο ένας Φαρισαίος, άνθρωπος εγωϊστής και υπερήφανος, και ο άλλος Τελώνης, που αναλογίζεται το βάρος των αμαρτιών του, κτυπά ο στήθος του, κλαίει και λέγει «ο Θεός ιλασθητί μοι τω αμαρτωλώ».
Η ταπεινοφροσύνη είναι αρετή του Αγίου Πνεύματος και αφού μεταδοθεί στον κατ’ εικόνα Θεού άνθρωπο, τον αγιάζει και κάνει τον άνθρωπο ταπεινό, πράο, δίκαιο, και σκεύος πασών των αρετών, δηλαδή τον κάνει κατά χάρη ένα μικρόθεο, έναν άγιο άνθρωπο πού έλκεται από την χάρη και το έλεος του Θεού Πατρός, των Φώτων.
Ο ταπεινός στην καρδιά άνθρωπος αισθάνεται τις αμαρτίες του και προσπίπτει ταπεινά ενώπιον του αγαθού Θεού. Εργάζεται το αγαθό, το ωραίο και το ευγενές και λαμβάνει την θεία χάρη. Υψώνεται και προάγεται κατά Χριστό και ως ταπεινός άνθρωπος συγχρόνως αποδίδει στον Θεό την ηθική του αξία και ικανότητα.
«Τι έχεις, ο ούκ έλαβες», λέγει ο Απόστολος Παύλος προς Κορινθίους.
«Μάθετε απ’ εμού, λέγει ο Κύριος, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών». Μακάριος λοιπόν είναι ο άνθρωπος εκείνος ο οποίος με την ζωή του έγινε εικόνα ζωντανή και έμψυχο ομοίωμα του Ιησού Χριστού.
Εάν ο άνθρωπος όμως της κάθε εποχής και όλως ιδιαιτέρως αυτής της ταραγμένης εποχής πού κατακλύζεται από τα οψώνια της αμαρτίας δεν έχει υπ’ όψιν του την ώρα του θανάτου, που κατά τον Μέγα Βασίλειο είναι η όντως αληθινή φιλοσοφία, ο άνθρωπος τότε ζεί μακράν της υψοποιούς ταπεινώσεως.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Χωρίς την αληθινή ταπεινοφροσύνη δεν είναι δυνατό να υπάρχει χριστιανική αρετή και δη και μάλιστα μετάνοια, μετάνοια ειλικρινή, ως αυτή του Τελώνη της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο ταπεινός άνθρωπος κερδίζει τον Χριστό, την άκρα Ταπείνωση και γίνεται φίλος Χριστού.
Η Εκκλησία μας, η μόνη πηγή σωτηρίας, από σήμερα μας εισαγάγει στο Τριώδιο, που είναι για εμάς τους χριστιανούς η κατ’ εξοχή περίοδο της ταπείνωσης, της μετάνοιας, της προσευχής, της νηστείας και της περισυλλογής και μας καλεί λέγοντας δια του υμνωδού της - «της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα, ορθρίζει γάρ το πνεύμα μου προς ναόν τον Αγιόν Σου».
Αδελφοί μου, και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά.
«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε», ας τρέξουμε λοιπόν και εμείς στο στάδιο των αρετών αγωνιζόμενοι με την υψοποιό ταπείνωση δια να μας ανυψώσει στα ύψη της θείας θεωρίας η πανσθενής χείρ του Θεού και Πατρός, εν καιρώ ο Εκείνος όρισε.
ΑΜΗΝ Ο Λ.Κ.Α.Π.