images2

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Κάστρου - Λέρου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Εικόνα του Ιησού Χριστού από τη Μονή Αγίων Αγγέλων
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Λάρνακα Λειψάνου Οσίου Σάββα Εν Καλύμνω
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Οσιος Σάββας Εν Καλύμνω
 
 
 
 
 
Kελί Οσίου Σάββα Εν Καλύμνω 
 
 

images1

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ ΛΕ.Κ.Α από 1888 εως σήμερα

  1. Ο Λέρου & Καλύμνου Χρύσανθος , από Νευροκοπίου, «Δανιήλ προς Κύριον εκδημήσαντος» 20 - 10 - 1888.
  2. Ο Λέρου & Καλύμνου Ανθιμος , από Κορυτσάς , «Παραιτηθέντος Χρυσάνθου» 20 - 7 - 1894 .
  3. Ο Λέρου & Καλύμνου Σωφρόνιος , από πρώην Θεσσαλονίκης, «Ανθίμου προαχθέντος…εις τον Θρόνον τον Οικουμενικόν» 23 - 2 - 1895.
  4. Ο Λέρου & Καλύμνου Ιωάννης , από πρώην Δεσκάτης , «Σωφρονίου προαχθέντος εις την Μητρόπολιν Νικαίας» 29 - 5 - 1897.
  5. Ο Λέρου & Καλύμνου Γερμανός , από Αίνου , «Ιωάννου προαχθέντος εις τον Θρόνον της αγιωτάτης Μητροπόλεως Κασσανδρείας» 9 - 8 - 1903.
  6. O Λέρου & Καλύμνου Απόστολος , από Επίσκοπος Ολύμπου , «Γερμανού προς Κύριον εκδημήσαντος» , 6 - 9 - 1918.
  7. Ο Λέρου & Καλύμνου Ισίδωρος , από Δευτερεύων των Πατριαρχικών Διακόνων . «Της Αγιωτάτης Μητροπόλεως Λέρου & Καλύμνου απροστατεύτου διαμεινάσης άτε δη του εν αυτή εκλεγέντος Χρυσοστόμου μη αποδεξαμένου την εκλογήν». Αρχιερατεύοντος Ισιδώρου προσετέθη στον τίτλο της Μητροπόλεως το της Αστυπαλαίας 23 - 11 - 1950.
  8. Ο Λέρου,Καλύμνου & Αστυπαλαίας Νεκτάριος , από Καρπάθου και Κάσου , «Ισιδώρου προς Κύριον εκδημήσαντος» , 24 - 5 - 1983.
  9. Ο Λέρου , Καλύμνου & Αστυπαλαίας Παίσιος , από Πρωτοσύγγελος Ι.Μ.Ρόδου , «… του εν αυτή αρχιερατεύοντος Νεκταρίου παραίτησιν κανονικήν υποβάλλοντος …» , 19 - 5 - 2005.
  • ( + Πρεσβ. Γεωρ.Χαραμαντά, “Ιστορικά Σημειώματα της Εκκλησίας της Νήσου Λέρου ” )

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΛΕΡΝΗΣ από 1575 έως 1888

  • Ο Λέρνης Κάλλιστος Απεβίωσε 1 - 1 – 1584
  • Ο Λέρνης Συμεών ο Α’ Απεβίωσε 24 - 12 – 1603
  • Ο Λέρνης Φιλόθεος Απεβίωσε 8 - 5 – 1635
  • Παχώμιος ο από Ρόδου Προσχώρησε στον Παπισμό
  • Ο Λέρνης Συμεών ο Β’ Καθαιρέθηκε
  • Ο Λέρνης Ιγνάτιος ο Α’ Απεβίωσε 16 - 2 – 1801
  • Ο Λέρνης Ιγνατιος ο Β’ Απεβίωσε 5 - 2 - 1809
  • Ο Λέρνης Ιερεμίας Απεβίωσε Ιούλιο 1844
  • Ο Λέρνης Διονύσιος Απεβίωσε 22 - 5 – 1863
  • Ο Λέρνης Ιγνάτιος ο Γ’ Απεβίωσε 2 – 4 – 1870
  • Ο Λέρνης Μακάριος Απομακρύνθηκε 3 - 7 -1875
  • Ο Λέρνης Δανιήλ Απεβίωσε 20 – 10 – 1888
  • Ο Λέρνης Χρύσανθος Παραιτήθη 20 – 7 – 1894
  • Αρχιερατεύοντος του Χρυσάνθου το 1888 , η Επισκοπή Λέρνης έλαβε την Μητροπολιτικήν αξίαν, του Χρυσάνθου ονομασθέντος Μητροπολίτου Λέρου και Καλύμνου.

IΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

  • Η επίσημη διάδοση του χριστιανισμού καθώς και η ανάπτυξη της λατρευτικής ζωής της Αγίας Ανατολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στη Λέρο και την Κάλυμνο , που στα χρόνια της Εʼ Οικουμενικής Συνόδου της Κων/πολεως αποτελούσαν την Επισκοπή Λέρου ,συνέπεσε οπωσδήποτε με τη διάδοση του χριστιανισμού στη Μικρά Ασία και στα Δωδεκάνησα , όταν ο Μεγάλος Απόστολος των Εθνών Παύλος, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες της Καινής Διαθήκης , πέρασε από τις νήσους Κω και Ρόδο. Το σχετικό κείμενο του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων (Κεφ ΚΑ στιχ 1), που συγγραφέας του είναι ο ιστορικός Ευαγγελιστής Λουκάς, όπως και απόψεις ιστορικών μας πληροφορούν σχετικά .
  • Αναμφίβολα η αποστολική επίσκεψη είχε σαν αποτέλεσμα να ιδρυθούν στην Κώ και στη Ρόδο οι πρώτοι πυρήνες του χριστιανισμού και στη συνέχεια νʼαρχίσει στα μετέπειτα χρόνια δειλά μα σταθερά η διάδοσή του στα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου.
  • Εκτός από το παραπάνω σημαντικό γεγονός, για τη διάδοση του χριστιανισμού στη Λέρο και στη γειτονική της Κάλυμνο , μπορούμε υπεύθυνα να διατυπώσουμε την ιστορική άποψη, οτι τα δύο αυτά αδελφονήσια του δωδεκανησιακού βορρά είχαν στη φοβερή περίοδο των διωγμών ζωντανή επίδραση , από το αποστολικό κήρυγμα του Ευαγγελιστή της Αγάπης Ιωάννη του Θεολόγου που εξορίστηκε στην Πάτμο , την εποχή του μισαρού χριστιανοδιώκτη αυτοκράτορα της Ρώμης Δομιτιανού (81 – 99 ) μ.Χ. Στη διάρκεια αυτής της εξορίας ο Ευαγγελιστής έγραψε την Αποκάλυψη κατά το έτος 95 μ.Χ.
  • Επίσης , σʼόλη τη διάρκεια της εξορίας του , έδρασε στην Πάτμο ιεραποστολικά κηρύττοντας και βαπτίζοντας , με αποτέλεσμα να ιδρυθεί χριστιανική κοινότητα με πλήρη χριστιανική οργάνωση .
  • Τέλος , κατά τη διάδοση του χριστιανισμού στη Λέρο και στην Κάλυμνο, συνέβαλαν οπωσδήποτε και οι αδιάκοπες επαφές των κατοίκων τους με την Πάτμο , γεγονός που μέχρι σήμερα συνεχίζεται, ιδιαίτερα όμως με τη Λέρο , όπου παρατηρούμε ότι και τα περισσότερα γλωσσικά ιδιώματά τους είναι πανομοιότυπα .
  • Μετά την οριστική επικράτηση του χριστιανισμού στα Δωδεκάνησα , άρχισε η Επισκοπική οργάνωση της Λέρου και της Καλύμνου. Ετσι όταν συγκροτήθηκε η Εʼ Οικουμενική Σύνοδος στην Κων/πουλη του 553 μ.Χ. , παρεκάθησε σʼαυτή μεταξύ των Πατέρων και ο Επίσκοπος Λέρου Ιωάννης ο Αʼ .
  • Αξιοπρόσεχτο είναι το γεγονός ότι στην Επισκοπική πορεία της η τοπική εκκλησία της Λέρου είναι γνωστή με την ονομασία «Επισκοπή Λέρου » στην οποία διοικητικά υπάγετε και η Κάλυμνος . Η ονομασία αυτή παρέμεινε μέχρι τον ΙΑ» μ.Χ. αιώνα , οπότε επεκράτησε η ονομασία «Επισκοπή Λέρνης » που αδιατάραχτα διατηρήθηκε έως το 1888 για να ανυψωθεί με Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο σε τιμή Μητροπόλεως , με τον τίτλο « Λέρου και Καλύμνου ».
  • Θα πρέπει ακόμη να αναφερθούμε στο γεγονός , ότι το 787 μ.Χ. που συνήλθε στη Νίκαια της Βιθυνίας η Ζʼ Οικουμενική Σύνοδος , μεταξύ των Πατέρων της παρεκάθησε και ο Επίσκοπος Λέρου Σέργιος. Τέλος , στη Μεγάλη Σύνοδο που συγκρότησε στο ναό της Αγίας Σοφίας το 879 – 888 μ.Χ. ο Μέγας Πατριάρχης Κων/πολεως Φώτιος ο Αʼ (867 – 868 το αʼ & 877 – 886 το βʼ ) μεταξύ των Πατέρων παρεκάθησε και ο Επίσκοπος Λέρου Ιωσήφ.
  • Αναμφίβολα η συμμετοχή των τριών Επισκόπων Λέρου στις Οικουμενικές αυτές Συνόδους είναι μια σημαντική και πολύτιμη μαρτυρία ότι την εποχή τους, η τοπική Εκκλησία τηςΛέρου ήταν εκκλησιαστικο-διοικητικά οργανωμένη και οι παραπάνω τρείς επίσκοποι Ιωάννης ο Αʼ , Σέργιος και Ιωσήφ , είναι από τους αρχαιότερους Επισκόπους της Επισκοπής .
  • Αναφορικά με την επίσημη θέση του Επισκόπου Λέρνης απέναντι στους άλλους Επισκόπους, που είχαν την κανονική εξάρτησή τους από τον κυριάρχη Μητροπολίτη Ρόδου, είναι συνήθως η 7η , όπως μας πληροφορεί το ΤΑΚΤΙΚΟ του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤʼ του Σοφού (886 – 912 ) .
  • Αξιοπρόσεχτο είναι επίσης το γεγονός ότι στο επίσημο ΤΑΚΤΙΚΟ του 10ου μ.Χ. αιώνα , αναφέρεται τελευταίος στην κανονική τάξη ο Επίσκοπος Αστυπάλαιας. Το γεγονός αυτό οφείλετε στην ίδρυση της Επισκοπής Αστυπάλαιας . που η Επισκοπική της πορεία παρουσιάζει ενδιαφέρουσες ιστορικές διακυμάνσεις. Συγκεκριμένα μετά το 1522 «υπήχθη» στη εκκλησιαστικο-διοικητική δικαιοδοσία της Επισκοπής Λέρνης . Αλλά την περίοδο του Οικουμενικού Πατριάρχου Κων/πολεως Ιερεμία Βʼ του Τρανού (1572 – 1579 το αʼ , 1580 – 1584 το βʼ , 1586 – 1595 το γʼ ) αποσπάστηκε από τον κορμό της Επισκοπής Λέρνης και παραχωρήθηκε Εξαρχικά στον Πρωταποστολάριο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνον , που στη δικαιοδοσία του είχε τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου Σάμο, Ικαρία και Ψαρά. Ο διάδοχός του όμως Παχώμιος Βʼ (1584 – 1585 ) ακύρωσε την Πράξη του προκατόχου του. Το 1585 ο Πατριάρχης Κων/πολεως Θεόληπτος Βʼ (1585 – 1586 ) ανασύστησε την Πατριαρχική Εξαρχία και επανέφερε την Αστυπάλαια στο εκκλησιαστικό καθεστώς που τις είχε παραχωρήσει ο Ιερεμίας ο Τρανός. Αλλά στην εποχή της βʼ Πατριαρχείας του Πατριάρχου Νεοφύτου Βʼ (1602 – 1603 το αʼ , 1607 – 1612 το βʼ ) με Πράξη που εκδόθηκε το 1610 η Κάλυμνος και η Αστυπάλαια ενσωματώθηκαν στη δικαιοδοσία της Επισκοπής Λέρνης .
  • Το 1621 η Αστυπάλαια αποσπάστηκε από την Επισκοπή Λέρνης και μαζί με την γειτονική Αμοργό , συγκρότησαν Πατριαρχική Εξαρχία , με Εξαρχο τον Ιερομόναχο Λεόντιο , ενώ το 1646 και συγκεκριμένα την εποχή του Πατριάρχου Ιωαννικίου Βʼ ( 1646 – 1648 το αʼ και 1651 – 1652 το βʼ ) « υπήχθη » στη δικαιοδοσία της Αρχιεπισκοπής Σίφνου.
  • Τέλος την εποχή του Πατριάρχου Γρηγορίου ΣΤʼ ( 1831 – 1840 το αʼ & 1867 – 1871 το βʼ ) εκδόθηκε ο Πατριαρχικός και Συνοδικός Τόμος του 1838 με τον οποίο η νήσος Αστυπάλαια ενσωματώθηκε οριστικά στην Επισκοπή Λέρνης .
  • Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν , τα ονόματα των περισσοτέρων Επισκόπων Λέρνης , μας είναι άγνωστα, γιʼαυτό ακριβώς το λόγο , ο Επισκοπικός Κατάλογος της Επισκοπής Λέρνης από το 553 μ.Χ. μέχρι το 1756 μ.Χ. παρουσιάζει μεγάλα χρονολογικά κενά .
  • Το 1309 τα Δωδεκάνησα υποδουλώθηκαν στους Ιππότες του του Τάγματος του Αγ. Ιωαννου της Ιερουσαλήμ. Εξαίρεση όμως αποτέλεσε η Λέρος , η οποία μαζί με την Κώ και την Κάλυμνο κατελήφθη το 1314 . Η υποδούλωση είχε φοβερό αντίκτυπο στην Εκκλησία των νησιών γιατί άρχισαν να εφαρμόζονται σχέδια εκλατινισμού των Ορθοδόξων νησιωτών. Για τη ζοφερή εκείνη εποχή σημαντική είναι η παρακάτω μαρτυρία :
  • « Αρχομένου του ΙΔʼ αιώνος αι εν Δωδεκανήσω Εκκλησίαι ευρίσκοντο εις κατάστασιν όντως δραματικήν . Η μετά του Οικουμενικού Πατριαρχείου επικοινωνία κατέστη δυσχερής, ολίγον δε κατʼ ολίγον εξέλιπε . Σημειωτέον ενταύθα ότι και εξʼ απόψεως πολιτικής διοικήσεως αι πλείσται των νήσων του δωδεκανησιακού συμπλέγματος, έπαυσαν ενωρίτερον υπαγόμεναι εις την διακαιοδοσία του Βυζαντίου, διότι αύται ως ανεφέρθη είχον καταληφθεί υπό των Βενετών και των Γενουατών . Ωλοκληρώθη τοιουτοτρόπως η απομόνωσις των νήσων τόσον εξʼ απόψεως πολιτικής , όσο και εξʼ απόψεως εκκλησιαστικής. Οι Ορθόδοξοι Μητροπολίται και Επίσκοποι κατεβιβάσθησαν των θρόνων των και εκδιώχθηκαν, αντʼ αυτών δε ετοποθετήθησαν Λατίνοι » .
  • Μετά την εκδίωξη των Ορθοδόξων Επισκόπων , ιδρύθηκαν από το Βατικανό σʼ ολόκληρη την ιπποτοκρατούμενη Δωδεκάνησο Φράγκικα Επισκοπάτα με Αρχιεπισκοπάτο στη Ρόδο, από το οποίο είχαν την εξάρτησή τους οι Λατίνοι Επίσκοποι των υποδουλωμένων νησιών. Στο μεταξύ η εκκλησιαστική περιουσία ολόκληρης της Δωδεκανήσου δημεύτηκε και λεηλατήθηκε και οι Ορθόδοξοι ιερείς υποχρεώθηκαν με τη βία να μνημονεύουν το όνομα του Ρωμαίου Ποντίφικα .
  • Για την αντιμετώπιση της τραγικής αυτής κατάστασης , το Οικουμενικό Πατριαρχείο για να περιφρουρήσει το Ορθόδοξο φρόνημα των νησιωτών καθιέρωσε την κανονική αρχή της « κατʼ επίδοσιν » ποιμαντορίας των Επισκοπών και των Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου και ανέθεσε την εφαρμογή του στους Μητροπολίτες Μύρων και Πέργης.
  • Το νέο αυτό εκκλησιαστικό καθεστώς εφαρμόστηκε με επιτυχία στις Μητροπόλεις Ρόδου και Κώου την εποχή του Πατριάρχου Νείλου (1380 – 1388 ) όταν το 1378 με Πράξη του «… ενέκρινε ίνα ο Μύρων Μητροπολίτης κρατών επιδόσεως τας Μητροπόλεις Ρόδου και Κώου » .
  • Αργότερα το « κατʼεπίδοσιν » των Μητροπόλεων Ρόδου και Κώου δόθηκε στο Μητροπολίτη Πέργης και Αττάλειας , ενώ η σχολάζουσα Αρχιεπισκοπή Καρπάθου δόθηκε « κατʼεπίδοσιν » στο Μητροπολίτη Μύρων . Τέλος το « κατʼεπίδοσιν » επεκτάθηκε και στη σχολάζουσα Επισκοπή Λέρνης , αφού και σʼαυτή είχε εγκατασταθεί Λατίνος Επίσκοπος .
  • Αξιοπρόσεχτο είναι το γεγονός ότι στη διάρκεια της ιπποτικής κατοχής και συγκεκριμένα το 1497 , μετά από επίσημη έγκριση του Μεγάλου Μαγίστρου της Ρόδου Πέτρου Δʼ Ωβουσσών , εγκαταστάθηκε στη Λέρο ο Ορθόδοξος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Ιωακείμ .
  • Την 4 – 9 – 1497 , ο Μέγας Μαγίστρος με επιστολή του προς τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Πάτμου Θεόδουλο, του έδωσε εντολή όπως «… ο λεγόμενος Μητροπολίτης Ιωακείμνα έχη απί τον Επίτροπο του Μοναστηριού δια την ζωοτροφήν του » τα απαραίτητα προιόντα από το Μετόχι της Μονής που είχε στη Λέρο.
  • Το 1522 μετά από 213 χρόνια ιπποτικής δουλείας τερματίστηκε η φράγκικη κατοχή της Δωδεκανήσου με την κατάκτησή της από τους Τούρκους. Το Πατριαρχείο Κων/πολεως χωρίς χρονοτριβή εγκαθίδρυσε αμέσως σʼ όλες τις Επισκοπές και Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου Ορθόδοξους Επισκόπους ., με αποτέλεσμα να αποκατασταθεί η κανονική τάξη στην ταλαίπωρη Εκκλησία των Νήσων και φυσικά της Λέρου και Καλύμνου.

 

+ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ