Η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Σχεδόν ολόκληρη η μέρα, αφιερώνεται στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου.
Την Αγία και Μεγάλη Πέμπτη εορτάζουμε τον Ιερό Νιπτήρα, το Μυστικό Δείπνο, την υπερφυά Προσευχή και την Προδοσία. Τις τέσσερις αυτές πράξεις μας προβάλλει η Αγία μας Εκκλησία, οι οποίες έγιναν η μία μετά την άλλη το ίδιο βράδυ.
Ο Ιησούς σκύβει και πλένει τα πόδια των μαθητών του, ταπεινά σαν δούλος, ψιθυρίζοντας «ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι».
Έπειτα, στο «Μυστικό Δείπνο», ο Χριστός συντρώγει με τους μαθητές Του. Εκεί έγινε η παράδοση των φρικτών Μυστηρίων, η προσφορά της Θείας Κοινωνίας στους ανθρώπους. «Τούτο εστί το Σώμα μου το υπέρ υμών διδόμενον· τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν· ωσαύτως και το ποτήριον μετά το δειπνήσαι λέγων· τούτο το ποτήριον η καινή διαθήκη εν τω αίματί μου, το υπέρ υμών εκχυνόμενον...». Τους λέει ότι θα σταυρωθεί και ότι κάποιος θα τον προδώσει.
Έπειτα ο Ιησούς, μέσα στο σκοτάδι της νύχτας εκείνης, πηγαίνει στο όρος των Ελαιών με τους μαθητές του και προσεύχεται γεμάτος αγωνία. «Πάτερ, ει βούλει παρενεγκείν τούτο το ποτήριον απ᾿ εμού· πλην μη το θέλημά μου, αλλά το σον γινέσθω». Πατέρα, αν θέλεις, απομάκρυνε αυτό το ποτήρι από εμένα. Όμως όχι το θέλημά μου, αλλά το δικό σου να γίνει. Φανερώθηκε τότε σ’ Αυτόν άγγελος από τον ουρανό που τον ενίσχυε. Και επειδή έπεσε σε αγωνία, εντονότερα προσευχόταν. Και έγινε ο ιδρώτας του σαν θρόμβοι αίματος που κατέβαιναν στη γη…
Τέλος, ακολουθεί το γεγονός της προδοσίας του Ιούδα. Έχει πολλές προδοσίες να παρουσιάσει η ιστορία, καμία όμως δεν μπορεί να συγκριθεί σε κακότητα και δολιότητα, με εκείνη που διέπραξε ο μαθητής του Ιησού, ο Ιούδας, ο οποίος για 30 αργύρια, έγινε σύμβολο κακίας, αχαριστίας και διεφθαρμένης ψυχής.
Την Μεγάλη Πέμπτη, το πρωί γίνεται ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία σε όλους τους Ιερούς Ναούς. Γεμάτες οι Εκκλησίες μας. Όλοι οι πιστοί σήμερα μιμούνται τους μαθητές του Χριστού μας. Λαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα Του.
Από την Μεγάλη Πέμπτη, αρχίζουν κυρίως τα πασχαλινά έθιμα. Από το πρωί οι νοικοκυρές καταγίνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν τυρόπιτες, κουλουράκια, τσουρέκια και τις κουλούρες της Λαμπρής, με διάφορα μυρωδικά και τις στολίζουν με ξηρούς καρπούς και με στολίδια από ζυμάρι.Βασική ασχολία της ημέρας είναι και το βάψιμο των αυγών. Πάσχα δίχως κόκκινα αυγά δε γίνεται. Γι’ αυτό και η Μεγάλη Πέμπτη λέγεται επίσης και «Κόκκινη Πέμπτη».
Τοπικό έθιμο είναι και «οι Λαμπρές». Μικροί και μεγάλοι από όλες τις Ενορίες, κρατώντας σημαίες και λάβαρα, βγαίνουν στις εξοχές και μαζεύουν «λαμπρές», ένα ωραίο αρωματικό λουλούδι χρώματος μώβ, που ανθίζει αυτή την εποχή, και το σκορπίζουν στις πλατείες, στους δρόμους και στις αυλές των Ναών.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 2.5.2024 - ΕΝΟΡΙΑ Ι. Μ. ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΕΡΟΥ
"ΛΑΜΠΡΕΣ" - Ενορία Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων Λέρου (2023)
"ΛΑΜΠΡΕΣ" - Ενορία Ι. Μητροπολιτικού Ναού "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" Λέρου (2023)
"ΛΑΜΠΡΕΣ" - Ενορία Ι. Ναού Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Λέρου (2023)
Την Μεγάλη Πέμπτη, τελείται η Ακολουθία των Παθών, διαβάζονται τα δώδεκα Ευαγγέλια, γίνεται η τελετή της Σταύρωσης του Χριστού, και σε όλες τις Ενορίες γίνεται ο στολισμός των Επιταφίων. Η συγκίνηση της λαϊκής ψυχής για το θείο δράμα κορυφώνεται. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας…».
Η Ακολουθία των Παθών του Κυρίου
Μέσα σε κλίμα κατάνυξης τελείται η Ακολουθία των Παθών του Κυρίου στους Ιερούς Ναούς.
Ι. ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΕΡΟΥ
Ι.ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ" ΛΕΡΟΥ
Κατά το έθιμο, γυναίκες σε όλες τις Ενορίες, διανυκτερεύουν στην εκκλησία, ξενυχτούν, φυλάγουν και μοιρολογούν το Χριστό, όπως συνηθίζουν να κάνουν για κάθε αγαπημένο τους νεκρό. «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα….».
Η εξαιρετική ιερότητα των όσων τελούνται στις λειτουργίες της Μεγάλης Πέμπτης και της Μεγάλης Παρασκευής, προσδίδει ξεχωριστή θεία δύναμη.
Επιμέλεια: Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματεύς Ιεράς Μητροπόλεως
«Την Αγίαν και Μεγάλην Τρίτην, της των Δέκα Παρθένων παραβολής, της εκ του Ιερού Ευαγγελίου μνείαν ποιούμεθα».
Η Μεγάλη Δευτέρα είναι για την Εκκλησία αφορμή να θυμηθούμε τον Ιωσήφ.
«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, διά τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς».
Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ (2024)
«Μεγάλη Εβδομάδα» ή «Εβδομάδα των Παθών», ονομάζεται κατά το χριστιανικό εορτολόγιο η τελευταία εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο και είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού.
Η εβδομάδα πριν το Πάσχα ονομάστηκε Μεγάλη από τους πρώτους κιόλας χριστιανικούς αιώνες κι αυτό γιατί, όπως μας εξηγεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μεγάλα και κοσμοσωτήρια γεγονότα συνέβησαν στη διάρκειά της. Κέντρο αυτών των γεγονότων είναι βεβαίως τα άγια και άχραντα Πάθη, η θεόσωμη Ταφή και η ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ (28 Απριλίου 2024)
«Η εις Ιερουσαλήμ είσοδος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού»
Η Κυριακή αυτή της Μεγάλης Εβδομάδας ονομάζεται έτσι, γιατί «μετά Βαΐων και κλάδων» έγινε η υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα. Ο Χριστός μπαίνει στην πόλη χωρίς την βασιλική πολυτέλεια, καθισμένος «επί πώλου όνου», ενώ ο κόσμος και τα μικρά παιδιά, σε μια ατμόσφαιρα χαράς και αγαλλιάσεως, βγήκαν στους δρόμους για να Τον προϋπαντήσουν με ζωηρούς αλαλαγμούς και κρατούν βάγια των φοινίκων. «Ωσαννά τω Υιώ Δαβίδ, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ!». Έτσι εκπληρώθηκε η προφητεία του Δαβίδ «εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον».
Την Κυριακή των Βαΐων, σε όλες τις Ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεως ετελέσθη Θεία Λειτουργία. Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των Εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία οι ιερείς ευλογούν και μοιράζουν στους πιστούς σταυρούς από βάγια και μικρά κλαδάκια ελιάς, τα οποία φυλάττουμε στα εικονίσματα, ή οπουδήποτε αλλού, για ευλογία (στα καΐκια, πλοία, αυτοκίνητα, κλπ). Την Κυριακή των Βαΐων είναι έθιμο να τρώμε ψάρι.
Οι Ναοί, από το μεσημέρι της Κυριακής, παίρνουν πένθιμη όψη, όπου επικρατεί το βυσσινί χρώμα (Αίμα Χριστού). Το βυσσινί, σύμβολο πένθους, κυριαρχεί παντού. Πένθος και σεβασμός προς τον «Ερχόμενον».
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ
Την Κυριακή των Βαίων (28-4-2024), στον ιστορικό Ιερό Ναό της Παναγίας Κεχαριτωμένης Χώρας Καλύμνου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παΐσιος, τέλεσε την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, συμπαραστατούμενος υπό του Αρχιερατικού Επιτρόπου και εφημερίου του Ναού π. Αμφιλοχίου Σακαλέρου, παρουσία πολιτικών και στρατιωτικών Αρχών, εκπροσώπων Σωμάτων Ασφαλείας και πλήθους πιστών.
Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ «ΠΕΤΡΟΠΟΛΕΜΟΥ»
Μετά τη Θεία Λειτουργία πραγματοποιήθηκε ο ετήσιος εορτασμός για την 89η επέτειο του Πετροπόλεμου. Τιμήθηκε η Εθνικοθρησκευτική εξέγερση του Καλυμνιακού λαού το τριήμερο 6-8 Απριλίου 1935 ενάντια στη Φασιστική Ιταλική κατοχή που είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του νεαρού Μανώλη Καζώνη. Στην εκδήλωση παρέστησαν οι τοπικές Αρχές , ενώ τιμές απέδωσε η Δημοτική Φιλαρμονική Καλύμνου. Ομιλητής ο ιστορικός κ. Θεόφιλος Τσουκαλάς, ο οποίος έκανε αναφορά στον Πετροπόλεμο του 1935, και εξήρε την προσφορά του παπα-Τσουγκράνη και των άλλων Κληρικών της Καλύμνου. Ακολούθησε στον προαύλειο χώρο του ναού επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στην προτομή του ιερέα Μιχαήλ Τσουγκράνη από το Δήμαρχο, Διοικητή του 5/42 ΣΕ και Έπαρχο. Στη συνέχεια τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου (πηγή-φωτογραφίες: "Καλύμνος news").
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΛΕΡΟΥ
Στο Ενοριακό Ιερό Ναό του Σωτήρος Χριστού Λέρου, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Στρατονικείας κ. Στέφανος, τέλεσε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, συμπαραστατούμενος υπό του Αρχιερατικού Επιτρόπου και εφημερίου του Ναού π. Νικοδήμου Φωκά.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ-Ι.ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΛΕΡΟΥ - Εφημέριος π. Σεβαστιανός Καζηλιέρης
Επιμέλεια: Γεώργιος Ι. Χρυσούλης, Γραμματεύς Ιεράς Μητροπόλεως
Φωτογραφίες: Θεολόγος Λυράς
Το τελευταίο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εκκλησία μας εορτάζει την Ανάσταση του Λαζάρου.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Φθάσαμε στο τέλος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και η Αγία μας Εκκλησία μάς προβάλλει ως προανάκρουσμα της μεγάλης νίκης του Πάσχα και της ανάστασης πάντων των ανθρώπων, την ανάσταση του Λαζάρου και την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. Παΐσιος, κατά την Αγίαν και Μεγάλην Εβδομάδα και το Άγιον Πάσχα του 2024, θα ακολουθήσει το κάτωθι πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών: