Σήμερα, Κυριακή της Ορθοδοξίας, η Εκκλησία μας από την κοιλάδα του κλαυθμώνος και του πένθους της νηστείας, μας ανεβάζει στο υψηλό όρος του θριάμβου της Ορθοδοξίας.
Σήμερα γιορτάζουμε τον θρίαμβο της αληθινής πίστης, την αποκατάσταση των ιερών εικόνων και την οριστική καταδίκη της εικονομαχίας. Μια ημέρα η οποία μας υπενθυμίζει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία, παρά τις διώξεις και τις δοκιμασίες, παραμένει σταθερή και αμετακίνητη στην αλήθεια του Ευαγγελίου.
Η Ορθοδοξία, από την ίδρυσή της, ακολούθησε μια ματωμένη πορεία, σημαδεμένη από διωγμούς και αιρέσεις. Οι αιρέσεις, με χαρακτηριστικά την απομάκρυνση από την Αγία Γραφή και την Παράδοση, διαστρέβλωναν την αλήθεια του Ευαγγελίου, προκαλώντας διχασμούς. Οι προφήτες, Απόστολοι και Πατέρες της Εκκλησίας, με ακλόνητη πίστη, υπερασπίστηκαν την αληθινή πίστη, στηριζόμενοι στην εμπειρία της θείας αποκάλυψης και στην καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος. Μέσα από τις Οικουμενικές Συνόδους, καθόρισαν το ορθό δόγμα, διασφαλίζοντας τη συνέχεια της αποστολικής παράδοσης.
Η ιστορία της εικονομαχίας είναι μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της χριστιανικής ιστορίας. Για περισσότερο από έναν αιώνα, η Εκκλησία συγκλονίστηκε από διαμάχες και διχασμούς σχετικά με τη χρήση των ιερών εικόνων. Οι εικονομάχοι, υποστηριζόμενοι από αυτοκράτορες, πίστευαν ότι η λατρεία των εικόνων ήταν ειδωλολατρία. Οι εικονόφιλοι, με επικεφαλής τους μοναχούς και τους θεολόγους, υπερασπίζονταν την τιμή των εικόνων ως αναπόσπαστο μέρος της ορθόδοξης λατρείας.
Η νίκη της Ορθοδοξίας, που επισφραγίστηκε από την Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο το 787 μ.Χ. και αναστηλώθηκε οριστικά το 843 μ.Χ., δεν ήταν απλώς μια νίκη για τις εικόνες. Ήταν μια νίκη για την αλήθεια, για την παράδοση, για την ίδια την ουσία της χριστιανικής πίστης.
Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας διακήρυξαν ότι οι εικόνες δεν είναι είδωλα, αλλά παράθυρα προς το υπερβατικό, παράθυρα της βασιλείας του Θεού στον κόσμο, μέσα από τα οποία μπορούμε να δούμε και να τιμήσουμε τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους.
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας δεν είναι απλώς μια ιστορική ανάμνηση. Είναι μια ζωντανή πραγματικότητα που μας καλεί να ανανεώσουμε την πίστη μας και να αγωνιστούμε για την αλήθεια. Μας καλεί να τιμήσουμε τις ιερές εικόνες, όχι ως μαγικά αντικείμενα, αλλά ως σύμβολα της παρουσίας του Θεού στον κόσμο.
Η συνάντηση του Χριστού με τον Απόστολο Φίλιππο, όπως καταγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (1:43-51), αποτελεί μια εμβληματική στιγμή που αναδεικνύει τον εμπειρικό χαρακτήρα της Ορθόδοξης πίστης. Όταν ο Φίλιππος, γεμάτος ενθουσιασμό, προσέγγισε τον φίλο του Ναθαναήλ για να του αναγγείλει την ανακάλυψη του Μεσσία, ο Ναθαναήλ εξέφρασε την αμφιβολία του. Τότε ο Φίλιππος, χωρίς να προσπαθήσει να τον πείσει με λογικά επιχειρήματα, του απάντησε με μια απλή αλλά βαθυστόχαστη φράση: «έρχου και ίδε». Αυτή η πρόσκληση αποτελεί την πεμπτουσία της Ορθόδοξης πνευματικότητας. Δεν πρόκειται για μια πίστη που βασίζεται σε αφηρημένες θεωρίες ή φιλοσοφικές ερμηνείες, αλλά για μια πίστη που βιώνεται προσωπικά, μέσα από την άμεση εμπειρία της θείας παρουσίας.
Η Ορθοδοξία μας καλεί να βιώσουμε τον Θεό, να τον συναντήσουμε μέσα από την προσευχή, τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας και την άσκηση. Η φράση «έρχου και ίδε» τον Μεσσία, τον οποίο ανήγγειλαν οι προφήτες, μας καλεί να αφήσουμε τις αμφιβολίες μας και να ανοίξουμε την καρδιά μας στην αλήθεια του Ευαγγελίου, να βιώσουμε την αγάπη του Θεού και να μεταμορφωθούμε από τη χάρη του.
Στην Ορθοδοξία, η σωτηρία βασίζεται στο δόγμα της ενανθρώπισης του Χριστού, της ένωσης δηλαδή της θείας και ανθρώπινης φύσης. Μέσω της ενανθρώπισης, ο Χριστός αποκατέστησε τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, που είχε διαρραγεί από την αμαρτία.
Στην Ορθόδοξη θεολογία, η έννοια του ανθρώπου ως «εικόνα Θεού» είναι κεντρική. Δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι μια φυσική αναπαράσταση του Θεού, αλλά ότι φέρει ορισμένα χαρακτηριστικά που αντανακλούν τη θεία φύση. Λογική και ελεύθερη βούληση δηλαδή ο άνθρωπος, σε αντίθεση με τα άλλα δημιουργήματα, διαθέτει λογική και ελεύθερη βούληση, ιδιότητες που αντανακλούν τη σοφία και την ελευθερία του Θεού.
Πνευματικότητα: Η ψυχή του ανθρώπου είναι πνευματική και αθάνατη, δημιουργημένη κατ’ εικόνα του αιώνιου Θεού.
Δυνατότητα κοινωνίας: Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε για να έχει σχέση με τον Θεό και με τους άλλους ανθρώπους, αντανακλώντας την τριαδική φύση του Θεού.
Κυριαρχία στη δημιουργία: Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο την εξουσία να κυριαρχεί στη δημιουργία, αναθέτοντάς του τη φροντίδα και τη διαχείρισή της.
Δυνατότητα θέωσης: Η Ορθόδοξη θεολογία διδάσκει ότι ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να γίνει «καθ’ ομοίωση» του Θεού, να ενωθεί μαζί Του μέσω της χάρης και να συμμετάσχει στη θεία ζωή.
Η αμαρτία αμαύρωσε την εικόνα του Θεού στον άνθρωπο, αλλά δεν την κατέστρεψε. Μέσω της ενανθρώπισης του Χριστού, η εικόνα αυτή αποκαθίσταται και ο άνθρωπος καλείται να επιστρέψει στην αρχική του κατάσταση.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ορθοδοξία δεν είναι απλώς μια θρησκεία, αλλά ένας τρόπος ζωής. Είναι η αλήθεια η οποία μας ελευθερώνει από τα δεσμά της αμαρτίας και μας οδηγεί στην αιώνια ζωή. Ας παραμείνουμε σταθεροί στην πίστη μας, ας αγαπάμε τον Θεό και τον πλησίον μας, και ας ζούμε σύμφωνα με το θέλημά Του.
Ας ευχηθούμε να είναι η πίστη μας ακλόνητη, όπως οι εικόνες των Αγίων, και η αγάπη μας να απλώνεται σε όλους τους ανθρώπους. Αμήν. π.Παντ.Κρ.
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως
Φωτογραφία: “Ορθοδοξία news agency”
