Ι. Μονή Παναγίας Κάστρου.
Εποπτεύεται υπό Κοσμητείας, υπό την προεδρείαν του Σεβ.Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ.Παϊσίου.
Επί του λόφου Απιτύκι στο κέντρο σχεδόν του νησιού της Λέρου , υψώνεται το Μεσαιωνικό Κάστρο της Παναγίας, το οποίο πήρε το όνομά του από το Ναό της Θεοτόκου όπου είναι αποθησαυρισμένο το «Ιερό Παλλάδιο των Λερίων» , η εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, που με θαυμαστό τρόπο έφθασε στο νησί της Λέρου την εποχή της Εικονομαχίας. Σε χρυσόβουλο του Αλεξίου Κομνηνού το Κάστρο απαντάται με την ονομασία Κάστρο Παντελίου και είναι εδρασμένο σε θεμέλια Αρχαίας Ακρόπολης, στη σημερινή του δε μορφή το διαμόρφωσαν οι Ιππότες του Αγ.Ιωάννου μετά τους Βυζαντινούς του κτήτορες.
Ο ναός της Παναγίας είναι κτίσμα του 11ου αιώνα, το χρυσοποίκιλτο τέμπλο είναι του 1745 καθώς και ο Δεσποτικός Θρόνος και ο Αμβωνας. Στο χώρο του Κάστρου υπάρχει ακόμη ο ναός της Αγ.Τριάδας με σπαράγματα τοιχογραφιών του 9ου αιώνα, του Αγ.Νικολάου και ένας μεσαιωνικός ναός που πρόσφατα αφιερώθηκε στον Αγνωστο Χριστιανό Μάρτυρα. Επί αρχιερατείας δε Νεκταρίου Χατζημιχάλη αναπαλαιώθησαν ο ναός, ο περιβάλλων χώρος και τα παρεκκλήσια, ανηγέρθη δε εκ βάθρων ιδιαίτερος χώρος όπου συνελλέγησαν και φυλάσσονται Ιερά Κειμήλια όλων των ναών του νησιού, στον ίδιο χώρο φυλάσσεται δε και η προσωπική του βιβλιοθήκη. Επίσης εδώ είναι αποθησαυρισμένη η περίφημη βιβλιοθήκη της Παναγίας του Κάστρου που περιέχει χειρόγραφα και παλαίτυπα που χρησιμοποιούσαν σε δύσκολες εποχές οι μαθητές της Σχολής του Μοναχού Δαμασκηνού, ο οποίος την ίδρυσε και λειτούργησε στο χώρο αυτό για μισό περίπου αιώνα, αποτελεί δε το πρώτο Ελληνικό σχολείο του νησιού.
Στο κλίτος του ναού σε παλαιό τάφο ετάφη το 1992 η γνωστή ιεραπόστολος Μοναχή Γαβριηλία Παπαγιάννη.
Η Ιερά Μονή εορτάζει την 15η και 23η Αυγούστου.
Ι. Μονή Αγίων Αγγέλων, περιοχή Αγιος Πέτρος.
τηλ. 22470- 24442.
Στη ΝΔ πλευρά της νήσου Λέρου ανεγέρθη το 1994 η Ι.Μονή Αγίων Αγγέλων, όραμα της γνωστής ιεραποστόλου Μοναχής Γαβριηλίας Παπαγιάννη, την αφιέρωσε στους Αγίους Αγγέλους τους οποίους ευλαβείτο και η ίδια επέλεξε τον τόπο. Τον θεμέλιο λίθο έθεσε η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ.Βαρθολομαίος το 1994. Το Καθολικό της Μονής και την ανατολική πτέρυγα ανήγειρε η υποτακτική της Γαβριηλία Γεωργίου μετά το Θάνατο της Γερόντισσας, οι άλλες τρείς πτέρυγες ανεγέρθησαν επί Αρχιερατείας του Μητροπολίτου πρώην Λέρου Καλύμνου & Αστυπαλαίας Νεκταρίου Χατζημιχάλη , με τη φροντίδα της τοπικής Εκκλησίας. Η τοποθεσία της Μονής είναι απείρου κάλλους και ο προσκυνητής έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται στα Καρούλια του Αγ. Ορους. Τα παλαιοχριστιανικά ερείπια της περιοχής μαρτυρούν ότι στο χώρο άνθισε η Χριστιανική Θρησκεία και ίσως ο ιστορικός κάποτε ανακαλύψει ότι εκεί υπήρχε παλαιότερη Μονή.
Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 26 Μαρτίου και 6 Σεπτεμβρίου.
ΙΕΡΑΙ ΜΟΝΑΙ ΕΝ ΚΑΛΥΜΝΩ
Επιστάται: Ιερομόναχος π.Γαβριήλ Γλυκοκάλαμος, τηλ. 22430– 48270.
Η Ιερά Μονή εποπτεύεται υπό πενταμελούς Επιτροπής, υπό την προεδρείαν του Σεβ.Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. Παϊσίου και των μελών: πρωτ.Αμφιλοχίου Σακαλλέρου, αντιπροέδρου, Ιερομ. Γαβριήλ Γλυκοκάλαμου, π.Κων/νου Σμαλιού, ταμία, κ.Ηλία Μισσού, γραμματέως και π.Μιχαήλ Μπουλαφέντη.
Προς το δυτικό μέρος του νησιού της Καλύμνου, στην άκρη μιας ορθόκοφτης χαράδρας διακρίνεται η είσοδος μιας απέριττης σπηλιάς – ναυδρίου αφιερωμένο στον Αγ. Παντελεήμονα , όπου φυλάσσεται η θαυματουργή του εικόνα διακοσίων περίπου ετών. Παλαιότερα μετόχι της Μονής Παναγίας Χοτζεβίτισσας Αμοργού. Το 1780 ήλθε στη Μονή ο Ιερομόναχος Γεράσιμος Γερασίμου , έως τότε καθηγητής της Ανωτέρας Σχολής της Σύμης, όπου ίδρυσε κρυφό σχολειό. Κατά τον ιστορικό Γιάννη Ζερβό είναι η παλαιοτέρα Μονή της Καλύμνου , γνωστή ως “Αγία Μονή”. Λειτούργησε ως Ανδρώα Μονή έως τις μέρες μας.
Η Ιερά Μονή εορτάζει την 27η Ιουλίου.
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΙ:
Προεστώσα μοναχή Νυμφοδώρα, τηλ. 22430– 47199.
Μοναχαί 5.
Η Ιερά Μονή εποπτεύεται υπό Κοσμητείας, υπό την προεδρείαν του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Παϊσίου.
Στην Ανατολική άκρη του οροπεδίου του Αργους , συναντάμε την αρχαιότερη Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή της Καλύμνου. Κτητόρισσα και πρωτοπόρος του γυναικείου μοναχισμού στην Κάλυμνο η μακαριστή Γερόντισσα Μαγδαληνή. Το Καθολικό της Μονής και ένα κελί χτίσθηκαν το 1865 από τον κατά σάρκα πατέρα της μοναχής Μαγδαληνής, αργότερα προστέθηκαν και τα υπόλοιπα κτίσματα της Μονής. Ενεργό μέρος πήρε η Μονή της Ευαγγελιστρίας στο σοβαρό εκκλησιαστικό θέμα του «Αυτοκεφάλου» το 1935 επί Ιταλικής κατοχής. Μεγάλο και το φιλανθρωπικό της έργο κατά την περίοδο του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταπολεμικώς το 1945 οργανώθηκαν και λειτουργούν εκεί εργαστήρια υφαντουργίας με ειδικότητα στην τοπική παραδοσιακή στολή.
Η Ιερά Μονή εορτάζει την 25η Μαρτίου.
Ι. Μονή Αγίας Αικατερίνης, Βοθύνοι.
Ηγουμένη μοναχή Νεκταρία, Μοναχαί 12, τηλ. 22430– 29428.
Στη νότια πλευρά του νησιού της Καλύμνου στην περιοχή των Βοθυνών βρίσκεται η Μονή της Αγ.Αικατερίνης, η οποία χτίσθηκε εκεί καθʼυπόδειξη της Αγίας στην Μαρία Ζηρούνη , κατόπιν Μακαρία Μοναχή , Κτητόρισσα και πρώτη Ηγουμένη της Μονής , περί το 1866. Το 1912 , αφού στη Μονή είχαν εγκαταβιώσει 22 Μοναχές , ο τότε Μητροπολίτης Κυρός Γερμανός δια Μητροπολιτικής Πράξης ανεγνώρισε τη Μονή. Το 1915 επεκυρώθηκαν υπό του Αρχιερατικού Επιτρόπου Οικον. Θεοφίλη Καραφύλλη “Ο Κανονισμός της εν Αρβανίτη Γυναικείας Μονής Αγίας Αικατερίνης ” και ο κανονισμός “ Περί Ηγουμένης , Συμβουλίου και Διοικήσεως της Μονής ”. Γρήγορα η Μονή ανεδείχθη σε πνευματικό «Διδασκαλείον Αρετής». Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης συνεχίζει και σήμερα την ιερή αποστολή της και επειδή ανέκαθεν ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο, τελώντας βέβαια υπό τις ευλογίες του οικείου Μητροπολίτου Λέρου Καλυμνου & Αστυπαλαίας , δέχεται στην αγκαλιά της τους παλαιοημερολογίτες της Καλύμνου σώζωντάς τους έτσι από πολλές παλαιοημερολογίτικες παραφυάδες που δρούν στο νησί.
Η Ιερά Μονή εορτάζει την 25η Νοεμβρίου και 13 ημέρες μετά εορτάζει και με το παλαιό ημερολόγιο.
Ι. Μονή Αγίων Πάντων.
Ηγουμένη μοναχή Κυπριανή, Μοναχαί 8, τηλ. 22430– 28991.
Πάνω από το λιμάνι της Πόθιας στην Κάλυμνο βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγ. Πάντων. Ιδρυτής της υπήρξε κατά το τέλος του 19ου αιώνα ο ασκητικός Ιερομόναχος Ιερόθεος Κουρούνης με μια μικρή γυναικεία Μοναχική αδελφότητα , της οποίας προίστατο η ταπεινή Γερόντισσα Θέκλα. Δύο χρόνια μετά την κοίμηση του π.Ιεροθέου, κατά την πρόρρησή του, το 1926 ήλθε στη Μονή μια άλλη οσιακή μορφή ο π.Σάββας ο Χοτζεβίτης ο οποίος έμελλε να σφραγίσει με την παρουσία του και την οσιακή του κοίμηση τόσο τη Μονή όσο και ολόκληρο το νησί της Καλύμνου. Η Μονή συγκροτήθηκε επίσημα δια Μητροπολιτικής Πράξης του τότε Μητροπολίτου Κυρού Ισιδώρου το 1952 και ενθρονίζεται ως Ηγουμένη η Γερόντισσα Φιλοθέη. Σημαντικό το πνευματικό της έργο από της ιδρύσεως της, ιδιαίτερα δε την περίοδο της Ιταλοκρατίας , έως σήμερα. Ιδιαίτερα δε μετά την ανακομιδή του άφθαρτου ιερού λειψάνου του Αγ.Σάββα στη Μονή προσέρχεται κάθε πονεμένη ψυχή που ζητάει ανάπαυση και τις πρεσβείες του Αγίου.
Η Ιερά Μονή εορτάζει την 5η Κυριακή των Νηστειών και την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
Ι. Μονή Αναλήψεως.
Ηγουμένη μοναχή Πουλχερία, Μοναχαί 2, τηλ. 22430– 29479.
Κοντά στη Χώρα Καλύμνου , στην « Πλαγκιόστρατα » , βρίσκεται η Ιερά Μονή Αναλήψεως. Κτητόρισσες οι κατά σάρκα αδερφές Σεβαστή , αργότερα Μοναχή Ευσεβία και Μαρίκα , αργότερα Μοναχή Μαρία (Αλαχούζου). Η Μοχαχή Ευσεβία εκάρη Μεγαλόσχημος από το Γέροντά της Αμφιλόχιο Μακρή στην Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού στην Πάτμο και μετά από 10ετή παραμονή στη Μονή της μετανοίας της , επέστρεψε στην Κάλυμνο και με τη συνδρομή της αδερφής της συγκρότησαν και ανάδειξαν την Ιερά Μονή Αναλήψεως στην οποία ενεθρονίσθη πρώτη Ηγουμένη το 1951 , έτος κατά το οποίο έγινε και η αναγνώριση της Μονής δια Μητροπολιτικής Πράξης από τον τότε Μητροπολίτη Κυρό Ισίδωρο. Με τις άοκνες προσπάθειες των αδερφών της Μονής οργανώθηκαν ιερορραφείο και χρυσοκεντητήριο Ιερών Αμφίων και καλυμμάτων. Μεγάλο δε και το φιλανθρωπικό έργο της Μονής.
Η Ιερά Μονή εορτάζει κατʼ έτος την εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου.
Ι. Μονή Παναγίας Ελεούσης Ρότσου.
Ηγουμένη μοναχή Αγνή, Μοναχαί 10, τηλ. 22430– 29535.
Η ίδρυση της Ιεράς Μονής «Παναγία Ελεούσα» Ρότσο είναι καρπός των προσπαθειών του π.Αμφιλοχίου Μακρή, εγκατεστημένη σε κτήμα της οικ. Βουβάλη.
Η αδελφότητα της Μονής συγκροτήθηκε από αδελφές του «Ιδρύματος Ελέους» οι οποίες αφού προσέφεραν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά σε διαφόρους φιλανθρωπικούς σκοπούς από το 1953, εγκαταβίωσαν κατόπιν στη Μονή συνεχίζοντας το φιλανθρωπικό τους έργο. Η Μονή συνεστήθη με Μητροπολιτική Πράξη του τότε Μητροπολίτου Κυρού Ισιδώρου τον Ιανουάριο του 1982. Μεγάλο και θεάρεστο τόσο το φιλανθρωπικό της έργο στο τοπικό νοσοκομείο, στα ορφανοτροφεία και στους απόρους, όσο και η δραστηριοποίηση της στην ενίσχυση της Ιεραποστολής στην Κορέα, Ζαίρ και Ινδίες. Στη Μονή οργανώθηκε Αγιογραφείο όπου νέες είχαν τη δυνατότητα να διδαχθούν την Ιερά Τέχνη και με τη συμπαράστασή της επίσης λειτουργεί στην Κάλυμνο το χριστιανικό βιβλιοπωλείο “Η Αλήθεια”.
Η Ιερά Μονή εορτάζει τη 2α Ιουλίου.
