Σήμερα, η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία, στο κατώφλι της Μεγάλης Εβδομάδος, εορτάζει με λαμπρότητα και κατάνυξη την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού στην Αγία Πόλη Ιερουσαλήμ. Μια είσοδος που σηματοδοτεί την κορύφωση του επίγειου έργου Του, το προοίμιο των Παθών Του, αλλά και την αφετηρία της δικής μας σωτηρίας.
Ακούσαμε σήμερα τους ιερούς ύμνους, τα τροπάρια της εορτής, που σαν ποτάμι αστείρευτο μας πλημμυρίζουν την ψυχή με χαρά και ευγνωμοσύνη. Λόγια θεόπνευστα, γεμάτα νόημα και βαθιά θεολογική σημασία, που μας καλούν να συνεορτάσουμε, να συναισθανθούμε και να εμβαθύνουμε στο μέγα αυτό γεγονός της πίστεώς μας.
Ας σταθούμε λοιπόν με ευλάβεια και προσοχή στα λόγια του ιερού υμνογράφου, που σαν άλλος προφήτης μας μεταφέρει την εικόνα της θριαμβευτικής εισόδου: «Στόματος, ἐκ νηπίων ἀκάκων, καὶ θηλαζόντων αἶνον, τῶν σῶν οἰκετῶν κατηρτίσω, καταλύσαι τὸν ἀντίπαλον, καὶ ἐκδικῆσαι πάθει Σταυροῦ, τὴν πτῶσιν τοῦ πάλαι Ἀδάμ, διὰ ξύλου ἀναστῆσαι τοῦτον δέ, ᾄδοντα, ἐπινίκιον ὕμνον σοι Κύριε».
Ω! Τι μεγαλειώδη εικόνα! Ο Κύριος της δόξης, ο Βασιλεύς των αιώνων, εισέρχεται στην πόλη της ειρήνης, όχι πάνω σε άλογο πολεμικό, σύμβολο δύναμης και εξουσίας, αλλά πάνω σε ένα πωλάρι όνου, σύμβολο ταπεινοφροσύνης και ειρήνης. Και ποιοι Τον υποδέχονται; Όχι οι άρχοντες και οι ισχυροί του κόσμου τούτου, αλλά τα αθώα νήπια και τα μικρά παιδιά, που με τις αγνές τους φωνούλες υμνούν τον Δημιουργό και Λυτρωτή τους. «Στόματος, ἐκ νηπίων ἀκάκων, καὶ θηλαζόντων αἶνον κατηρτίσω». Από το στόμα των νηπίων και των θηλαζόντων ετοίμασες ύμνο, Κύριε. Θαυμαστή η σοφία Σου! Εκεί όπου η λογική των σοφών σιωπά, εκεί όπου η δύναμη των ισχυρών αδυνατεί, αναβλύζει η αυθόρμητη δοξολογία από τις αθώες ψυχές των παιδιών. Διότι η χάρις του Θεού δεν εξαρτάται από την ηλικία ή τη γνώση, αλλά από την καθαρότητα της καρδιάς και την απλότητα της πίστεως.
Και γιατί αυτή η θριαμβευτική είσοδος; «Καταλύσαι τὸν ἀντίπαλον, καὶ ἐκδικῆσαι πάθει Σταυροῦ, τὴν πτῶσιν τοῦ πάλαι Ἀδάμ». Για να καταργήσει τον αντίπαλο, τον διάβολο, τον πατέρα της αμαρτίας και του θανάτου. Για να εκδικηθεί, όχι με οργή και τιμωρία, αλλά με το πάθος του Σταυρού, την πτώση του προπάτορος Αδάμ. Εκεί όπου η αμαρτία εισήλθε στον κόσμο δια ενός ξύλου, του ξύλου της παρακοής, εκεί η δικαιοσύνη του Θεού αποκαθίσταται δια ενός άλλου ξύλου, του ξύλου του Σταυρού. «Διὰ ξύλου ἀναστῆσαι τοῦτον δέ, ᾄδοντα, ἐπινίκιον ὕμνον σοι Κύριε». Δια του ξύλου του Σταυρού αναστήσει τον άνθρωπο, τον πεπτωκότα Αδάμ, ώστε να ψάλλει ύμνο νικητήριο σε Σένα, Κύριε. Η Σταύρωση δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή της Αναστάσεως. Το φαινομενικό σκάνδαλο του Σταυρού γίνεται το όργανο της σωτηρίας και της νίκης κατά του θανάτου.
Ας στρέψουμε τώρα την προσοχή μας στον δεύτερο ύμνο: «Αἴνεσιν, Ἐκκλησία Ὁσίων, τῷ ἐνοικοῦντι Σιών, σοὶ Χριστὲ προσφέρει, ἐν σοὶ δὲ Ἰσραήλ, τῷ ποιητῇ αὐτοῦ, χαίρει, καὶ ὄρη ἔθνη ἀντίτυπα λιθοκάρδια, ἐκ προσώπου σου ἠγαλλιάσαντο, ᾄδοντα, ἐπινίκιον ὕμνον σοι Κύριε». Η Εκκλησία των Οσίων, δηλαδή όλοι εμείς οι πιστοί, προσφέρουμε αίνο στον Ενοικούντα Σιών, στον Χριστό. Η Σιών, η Αγία Πόλη, γίνεται ο τόπος της παρουσίας του Θεού εν μέσω του λαού Του. Και ο νέος Ισραήλ, η Εκκλησία, χαίρει στον Ποιητή του, στον Δημιουργό και Λυτρωτή του. Αλλά η χαρά αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον εκλεκτό λαό του Θεού. «Καὶ ὄρη ἔθνη ἀντίτυπα λιθοκάρδια, ἐκ προσώπου σου ἠγαλλιάσαντο». Και τα όρη, τα έθνη που κάποτε ήταν ειδωλολάτρες και σκληροκάρδιοι, αγαλλιάζουν στην παρουσία Σου. Η ενανθρώπηση του Θεού και το ευαγγέλιο της σωτηρίας προσφέρονται σε όλα τα έθνη, χωρίς διάκριση. Η πέτρα της αδιαφορίας και της σκληροκαρδίας μαλακώνει από τη θεία χάρη και μετατρέπεται σε καρδιά που δοξάζει τον Θεό. «ᾄδοντα, ἐπινίκιον ὕμνον σοι Κύριε». Ψάλλοντας και αυτά ύμνο νικητήριο σε Σένα, Κύριε. Η νίκη του Χριστού επί της αμαρτίας και του θανάτου είναι οικουμενική, αφορά όλη την κτίση. Όλα τα έθνη καλούνται να συμμετάσχουν στη χαρά της σωτηρίας και να υμνήσουν τον Λυτρωτή του κόσμου.
Τα βάια δεν είναι απλά διακοσμητικά στοιχεία μιας εορτής, αλλά φέρουν βαρύτητα συμβολική, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν και το παρόν με το μέλλον της σωτηρίας μας εν Χριστώ. Τα βάια, καταρχάς, μας ανακαλούν στη μνήμη την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού στην Αγία Πόλη Ιερουσαλήμ. Ο Βασιλεύς της δόξης, ο αναμενόμενος Μεσσίας, εισέρχεται όχι ως κοσμικός ηγεμόνας με στρατεύματα και πολεμικές ιαχές, αλλά ταπεινά ιππεύοντας ένα πωλάρι όνου, σύμβολο ειρήνης και πραότητας. Ο λαός, αναγνωρίζοντας στο πρόσωπό Του τον Λυτρωτή, στρώνει το δρόμο με τα ιμάτιά του και με κλαδιά φοινίκων, τα βάια, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη και την ελπίδα του για την επερχόμενη βασιλεία του Θεού. Η πράξη αυτή των ανθρώπων της Ιερουσαλήμ δεν ήταν απλώς μια στιγμιαία έκρηξη ενθουσιασμού. Τα βάια, στην αρχαιότητα, συμβόλιζαν τη νίκη, τη χαρά και την αναγέννηση. Ήταν ο τρόπος με τον οποίο υποδέχονταν τους νικητές και τους ευεργέτες.
Κρατώντας σήμερα τα βάια, εμείς, ο νέος Ισραήλ, ο λαός του Θεού, αναγνωρίζουμε τον Ιησού Χριστό ως τον αληθινό Νικητή, Αυτόν που κατήργησε τον θάνατο και μας χάρισε την αιώνια ζωή. Τον υποδεχόμαστε στις καρδιές μας ως τον Βασιλέα της ειρήνης, Αυτόν που έρχεται να θεραπεύσει τις πληγές μας, να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας και να μας οδηγήσει στην αιώνια Βασιλεία Του. Επιπλέον, τα βάια φέρουν και μια προφητική διάσταση. Όπως τα κλαδιά των φοινίκων ήταν πρόσκαιρα και σύντομα θα μαραίνονταν, έτσι και η θριαμβευτική υποδοχή του Χριστού στην Ιερουσαλήμ ήταν παροδική. Λίγες ημέρες αργότερα, οι ίδιοι άνθρωποι που Τον επευφημούσαν θα ζητούσαν με μανία τη Σταύρωσή Του. Αυτή η εναλλαγή συναισθημάτων μας υπενθυμίζει την ευθραυστότητα της ανθρώπινης φύσης, την τάση μας προς την αχαριστία και την ανάγκη μας για διαρκή επαγρύπνηση και σταθερότητα στην πίστη. Τα βάια, λοιπόν, μας καλούν να μην παρασυρόμαστε από τον πρόσκαιρο ενθουσιασμό, αλλά να εδραιώνουμε την πίστη μας στην ακλόνητη πέτρα του Χριστού, γνωρίζοντας ότι η αληθινή νίκη έρχεται δια του Σταυρού και της Αναστάσεως. Ας κρατήσουμε σήμερα τα βάια με ευλάβεια και κατανόηση της βαθύτερης σημασίας τους. Ας τα φέρουμε στα σπίτια μας ως ευλογία και ως υπενθύμιση της παρουσίας του Χριστού στη ζωή μας. Ας τα διαφυλάξουμε μέχρι την επόμενη Κυριακή των Βαΐων, όταν θα τα προσφέρουμε και πάλι στην Εκκλησία, ολοκληρώνοντας έναν πνευματικό κύκλο που μας οδηγεί από τον θρίαμβο στον Σταυρό και από τον Σταυρό στην Αναστάσιμη χαρά.
Η σημερινή ημέρα κορυφώνεται στην ιαχή της χαράς και της δοξολογίας: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις!». Ένα σύνθημα που αντηχεί από τα χείλη των αθώων παιδιών της Ιερουσαλήμ, ένα άσμα θριάμβου που αναγνωρίζει στον εισερχόμενο Κύριο τον αναμενόμενο Μεσσία, τον Υιό του Δαυίδ, τον Βασιλέα του Ισραήλ. «Ὡσαννά» σημαίνει «Σώσε μας, Κύριε!», μια θερμή ικεσία για λύτρωση, για ειρήνη, για την εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Θεού στην καρδιά των ανθρώπων και σε ολόκληρο τον κόσμο. Η προσθήκη «ἐν τοῖς ὑψίστοις» διευρύνει την εμβέλεια αυτής της δοξολογίας. Δεν είναι μόνο μια επίγεια κραυγή, αλλά μια συμφωνία με τις αγγελικές δυνάμεις των ουρανών, που αδιάλειπτα υμνούν τον Τριαδικό Θεό. Είναι η ένωση της γήινης Εκκλησίας με την επουράνια, μια κοινή φωνή που αναπέμπεται στον θρόνο της χάριτος, εκφράζοντας την πίστη μας ότι η σωτηρία έρχεται από τον Ύψιστο, από τον Θεό που κατέβηκε στη γη για να μας αναστήσει μαζί Του στα ουράνια.
Καθώς λοιπόν κρατούμε στα χέρια μας τα ευλογημένα βάια, ας ανυψώσουμε και εμείς τις καρδιές μας και τις φωνές μας, συμμετέχοντας σε αυτόν τον αιώνιο ύμνο: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις!». Ας υποδεχθούμε τον Χριστό όχι μόνο ως ιστορικό πρόσωπο που εισήλθε στην Ιερουσαλήμ, αλλά ως τον Βασιλέα της ζωής μας, Αυτόν που έρχεται να κατοικήσει στις ψυχές μας, να μας καθαρίσει από την αμαρτία και να μας οδηγήσει στην αιώνια χαρά της Βασιλείας Του. Ας γίνει το «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις» όχι απλώς μια εορταστική επωδός, αλλά μια διαρκής στάση της καρδιάς μας, μια αδιάλειπτη έκκληση για τη θεία βοήθεια και μια αιώνια δοξολογία στον Θεό που μας έσωσε και μας αξίωσε να είμαστε πολίτες της Ουράνιας Βασιλείας Του. Αμήν. π.Παντ.Κρ.
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως
