Στη σημερινή Κυριακή Β΄ των Νηστειών, η Αγία μας Εκκλησία, με τη σοφία της, μας προσφέρει ένα πνευματικό οδοιπορικό προς την Ανάσταση. Η θεραπεία του παραλυτικού, που διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο, δεν είναι απλώς ένα θαύμα, αλλά μια εικόνα της πνευματικής μας κατάστασης και της ανάγκης μας για θεραπεία.
«Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου», λέγει ο Κύριος στον παραλυτικό. Αυτά τα λόγια, γεμάτα αγάπη και συγχώρεση, μας δείχνουν ότι η αμαρτία είναι η πραγματική μας παράλυση. Μας κρατά καθηλωμένους, μας εμποδίζει να προσεγγίσουμε τον Θεό και να βιώσουμε την πληρότητα της ζωής. Η αμαρτία, σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, δεν είναι απλώς μια παραβίαση κανόνων, αλλά μια ασθένεια της ψυχής. Αποκόπτει τον άνθρωπο από την πηγή της ζωής, τον Θεό, και τον αφήνει ανίκανο να ενεργήσει σύμφωνα με το θέλημά Του.
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, στο έργο του «Κλίμαξ», περιγράφει τα πάθη ως «παραλυτικά νοσήματα της ψυχής». Κάθε πάθος, όπως η φιλαργυρία, η οργή ή η υπερηφάνεια, μας καθηλώνει και μας εμποδίζει να προοδεύσουμε πνευματικά. Η εικόνα του παραλυτικού που δεν μπορεί να κινηθεί συμβολίζει αυτή την κατάσταση. Είμαστε ανίκανοι να σηκωθούμε και να βαδίσουμε προς τον Θεό, εάν δεν λάβουμε τη θεραπεία Του.
Ο Χριστός, ως ο «ιατρός των ψυχών και των σωμάτων», έχει τη δύναμη να θεραπεύσει αυτή την παράλυση. Η συγχώρεση των αμαρτιών είναι το πρώτο και απαραίτητο βήμα προς την πνευματική μας ανάκαμψη. Η φράση «Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου» δεν είναι απλώς μια δήλωση, αλλά μια ενεργός πράξη. Ο Χριστός, με τη θεϊκή Του εξουσία, απελευθερώνει τον παραλυτικό από τα δεσμά της αμαρτίας. Η μετάνοια είναι το μέσο για την συγχώρεση των αμαρτιών μας.
Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, τον οποίο τιμούμε σήμερα, μας διδάσκει ότι η γνώση του Θεού δεν είναι μόνο διανοητική, αλλά βιωματική. Μέσω της ησυχίας, της προσευχής και της νηστείας, μπορούμε να καθαρίσουμε την ψυχή μας και να γίνουμε δεκτικοί της Χάριτος του Θεού. Η ησυχία δεν σημαίνει απλώς την απουσία εξωτερικών θορύβων, αλλά την εσωτερική ηρεμία της ψυχής. Μέσα στην ησυχία, η ψυχή μπορεί να συναντήσει τον Θεό. Η νηστεία δεν είναι απλώς μια σωματική άσκηση, αλλά ένα πνευματικό εργαλείο. Μας βοηθά να τιθασεύσουμε τα πάθη μας, να ελέγξουμε τις επιθυμίες μας και να επικεντρωθούμε στην προσευχή.
Οι Άγιοι Πατέρες διδάσκουν ότι η νηστεία, σε συνδυασμό με την προσευχή και την ελεημοσύνη και μία καθαρή εξομολόγηση μας βοηθά να καθαρίσουμε την ψυχή μας και να προετοιμαστούμε για τη συνάντηση με τον Θεό.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, με τη διδασκαλία του για τις άκτιστες ενέργειες του Θεού, μας διδάσκει ότι η γνώση του Θεού δεν είναι απλώς μια θεωρητική γνώση, αλλά μια βιωματική εμπειρία. Όπως λέγει ο Άγιος Γρηγόριος, «η καθαρότητα της καρδιάς είναι η θεοπτία».
Στο «Γεροντικόν», διαβάζουμε για έναν γέροντα που ζούσε στην έρημο. Κάποτε, ένας νέος μοναχός τον ρώτησε: «Γέροντα, πώς μπορώ να νικήσω τα πάθη μου;». Ο γέροντας του απάντησε: «Παιδί μου, φαντάσου ότι είσαι ένα δέντρο. Αν δεν κόψεις τις ρίζες, τα κλαδιά θα συνεχίσουν να φυτρώνουν». Αυτή η ιστορία μας διδάσκει ότι η μετάνοια δεν είναι απλώς μια εξωτερική πράξη, αλλά μια βαθιά εσωτερική αλλαγή. Πρέπει να κόψουμε τις ρίζες της αμαρτίας, τα πάθη που μας κρατούν καθηλωμένους, και να φυτέψουμε τους σπόρους της αρετής.
Ας αξιοποιήσουμε, λοιπόν, αυτό το ευλογημένο διάστημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής για να εξετάσουμε την καρδιά μας, να μετανοήσουμε για τις αμαρτίες μας και να ζητήσουμε τη συγχώρεση του Θεού. Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του παραλυτικού, που με την πίστη και την ταπεινοφροσύνη του έλαβε τη θεραπεία, και ας εμπνευστούμε από τη διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, που μας δείχνει τον δρόμο προς τη θεογνωσία και την ένωση με τον Θεό.
«Δεύτε, αναπαυσώμεθα εν Κυρίω», ψάλλουμε στην Εκκλησία. Ας αφήσουμε τον Κύριο να μας αναπαύσει από τα βάρη της αμαρτίας, να μας θεραπεύσει από τις πληγές της ψυχής μας και να μας οδηγήσει στην αιώνια ζωή. Αμήν. π. Παντ. Κρ.
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως
