Την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, η Αγία μας Εκκλησία μάς προσκαλεί να εμβαθύνουμε σε ένα από τα πλέον διδακτικά αναγνώσματα, που μας παραδίδει το Ιερό Ευαγγέλιο του Ιωάννη. Μια ιστορία που δεν περιορίζεται στην απλή καταγραφή ενός ιστορικού συμβάντος, αλλά αναδεικνύεται σε ένα διαχρονικό μήνυμα ελπίδας, αποδοχής και της απέραντης αγάπης του Θεού για κάθε ανθρώπινη ψυχή, ανεξάρτητα από την κοινωνική της θέση, το παρελθόν της ή τις όποιες ατέλειές της.
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, κουρασμένος από την οδοιπορία Του, φτάνει σε μια πηγή στην περιοχή της Σαμάρειας, στο λεγόμενο πηγάδι του Ιακώβ. Είναι μεσημέρι, η ζέστη είναι έντονη, και ο Ιησούς κάθεται για να ξεκουραστεί. Σε λίγο, μια γυναίκα από την Σαμάρεια έρχεται για να αντλήσει νερό. Η Σαμάρεια, μια περιοχή που οι Ιουδαίοι θεωρούσαν ξένη και ακάθαρτη, οι κάτοικοί της άνθρωποι με διαφορετικές θρησκευτικές και πολιτισμικές καταβολές, συχνά περιφρονημένοι και απομονωμένοι.
Η συνάντηση που ακολουθεί είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνομιλία μεταξύ δύο ανθρώπων. Είναι μια θεϊκή πρωτοβουλία, μια κίνηση γεμάτη αγάπη και κατανόηση. Ο Ιησούς, ο Υιός του Θεού, δεν διστάζει να απευθυνθεί σε αυτή τη γυναίκα, μια Σαμαρείτισσα, μια γυναίκα που φέρει το βάρος του κοινωνικού στιγματισμού και ενός προσωπικού ιστορικού γεμάτου επιλογές που την έχουν οδηγήσει στην περιθωριοποίηση. Της ζητά νερό, μια απλή, ανθρώπινη ανάγκη. Και μέσα από αυτή την απλή αίτηση, ανοίγει ένας διάλογος που θα αλλάξει για πάντα τη ζωή αυτής της γυναίκας και θα προσφέρει σε όλους εμάς ένα ανεκτίμητο μάθημα.
Η Σαμαρείτισσα, αρχικά γεμάτη έκπληξη και ίσως και καχυποψία, αντιδρά στην πρωτοβουλία του Ιησού. «Πώς συ, Ιουδαίος ων, παρ’ εμού πιείν αιτείς, γυναικός Σαμαρείτιδος ούσης;» (Ιωάννης 4:9). Η ερώτησή της αποκαλύπτει το βαθύ χάσμα που υπήρχε ανάμεσα στους Ιουδαίους και τους Σαμαρείτες, μια εχθρότητα που είχε τις ρίζες της σε ιστορικές και θρησκευτικές διαφορές.
Όμως, ο Ιησούς δεν σταματά στην επιφανειακή αυτή αντίδραση. Αντιθέτως, στρέφει την συζήτηση σε ένα βαθύτερο επίπεδο, προσφέροντάς της κάτι πολύ περισσότερο από απλό νερό. «Ει ήδεις την δωρεάν του Θεού και τις εστιν ο λέγων σοι· Δος μοι πιείν, συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ύδωρ ζων» (Ιωάννης 4:10). Με αυτά τα λόγια, ο Ιησούς αποκαλύπτει την αληθινή Του ταυτότητα και την ανεκτίμητη προσφορά Του: το «ζωντανό νερό», το νερό που χαρίζει αιώνια ζωή και ικανοποιεί την βαθύτερη δίψα της ανθρώπινης ψυχής.
Η Σαμαρείτισσα, παρόλα αυτά, εξακολουθεί να σκέφτεται σε υλικό επίπεδο. «Κύριε, ούτε άντλημα έχεις και το φρέαρ είναι βαθύ· πόθεν ουν έχεις το ύδωρ το ζων;» (Ιωάννης 4:11). Δεν μπορεί ακόμα να κατανοήσει την πνευματική διάσταση των λόγων του Ιησού. Όμως, η υπομονή και η αγάπη του Κυρίου είναι ατελείωτες. Συνεχίζει να της εξηγεί: «Πας ο πίνων εκ του ύδατος τούτου διψήσει πάλιν· ος δ’ αν πίη εκ του ύδατος ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήσει εις τον αιώνα, αλλ’ ο ύδωρ ον εγώ δώσω αυτώ γενήσεται εν αυτώ πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον» (Ιωάννης 4:13-14).
Σε αυτό το σημείο, κάτι αρχίζει να αλλάζει στην καρδιά της Σαμαρείτισσας. Η περιέργεια και η ελπίδα αρχίζουν να αναδύονται. «Κύριε, δος μοι το ύδωρ τούτο, ίνα μη διψώ μηδέ έρχωμαι ενταύθα αντλείν» (Ιωάννης 4:15). Επιθυμεί αυτό το νερό που υπόσχεται αιώνια ικανοποίηση, που θα την απαλλάξει από την καθημερινή ανάγκη να έρχεται στο πηγάδι.
Τότε, ο Ιησούς, με μια κίνηση που φανερώνει την θεϊκή Του γνώση και την επιθυμία Του να φέρει την αλήθεια στο φως, της λέει: «Ύπαγε φώνησον τον άνδρα σου και ελθέ ενθάδε» (Ιωάννης 4:16). Η απάντηση της γυναίκας, «Ουκ έχω άνδρα» (Ιωάννης 4:17), οδηγεί τον Ιησού σε μια αποκαλυπτική δήλωση: «Καλώς είπας ότι ουκ έχω άνδρα· πέντε γαρ άνδρας έσχες, και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ· τούτο αληθές είρηκας» (Ιωάννης 4:17-18).
Η Σαμαρείτισσα, συνειδητοποιώντας ότι αυτός ο άγνωστος άνδρας γνωρίζει τα μύχια της καρδιάς της, αναγνωρίζει μια ανώτερη δύναμη. «Κύριε, θεωρώ ότι προφήτης εί συ» (Ιωάννης 4:19). Η συνάντησή της με τον Ιησού γίνεται πλέον μια βαθιά πνευματική εμπειρία. Θέτει θεολογικά ερωτήματα σχετικά με τον τόπο της αληθινής λατρείας, και ο Ιησούς της αποκαλύπτει μια νέα εποχή λατρείας, «εν πνεύματι και αληθεία» (Ιωάννης 4:23), μια λατρεία που δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένους τόπους αλλά αναφέρεται στην εσωτερική στάση της καρδιάς.
Και τότε, στην κορύφωση της συνομιλίας, ο Ιησούς αποκαλύπτει την αληθινή Του ταυτότητα: «Εγώ ειμι ο λαλών σοι» (Ιωάννης 4:26). «Εγώ είμαι ο Μεσσίας». Η Σαμαρείτισσα, που ήρθε στο πηγάδι ως μια απομονωμένη και ίσως απελπισμένη γυναίκα, φεύγει μεταμορφωμένη, έχοντας συναντήσει τον ίδιο τον Σωτήρα του κόσμου.
Η αντίδρασή της είναι άμεση και εντυπωσιακή. Αφήνει την υδρία της, το σύμβολο της καθημερινής της ανάγκης και της παλιάς της ζωής, και τρέχει στην πόλη να κηρύξει το ευαγγέλιο της συνάντησής της με τον Χριστό. «Δεύτε ίδετε άνθρωπον ος μοι είπε πάντα όσα εποίησα· μήποτε ούτος εστίν ο Χριστός;» (Ιωάννης 4:29). Ο ενθουσιασμός και η πίστη της είναι τόσο δυνατοί που πολλοί Σαμαρείτες πιστεύουν στον Ιησού χάρη στο δικό της μαρτύριο.
Αδελφοί μου, η ιστορία της Σαμαρείτιδος είναι γεμάτη διδάγματα για όλους εμάς. Μας δείχνει την απέραντη αγάπη και την ταπείνωση του Θεού, ο οποίος δεν διστάζει να πλησιάσει τους πιο περιφρονημένους και αμαρτωλούς ανθρώπους. Μας υπενθυμίζει ότι η αληθινή λατρεία δεν έγκειται σε εξωτερικούς τύπους και τόπους, αλλά στην ειλικρινή προσέγγιση της καρδιάς μας προς τον Θεό. Μας διδάσκει τη δύναμη της μετανοίας και της πίστης, που μπορούν να μεταμορφώσουν ακόμα και την πιο σκοτεινή ζωή σε πηγή φωτός για τους άλλους.
Λοιπόν, ποια είναι η δική μας «υδρία» που μας κρατά δεμένους στην παλιά μας ζωή; Ποιες είναι οι προκαταλήψεις και οι φόβοι που μας εμποδίζουν να πλησιάσουμε τον Χριστό και να δεχτούμε το «ζωντανό νερό» που μας προσφέρει; Καιρός ευπρόσδεκτος να αφήσουμε στην άκρη ό,τι μας βαραίνει και να ανοίξουμε την καρδιά μας στην απέραντη αγάπη του Θεού, ο οποίος μας περιμένει σε κάθε πηγάδι της ζωής μας, έτοιμος να μας προσφέρει την αιώνια ζωή. Αμήν. π.Π.Κρ.
Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως
